Wyrok WSA w Kielcach z dnia 27 marca 2024 r., sygn. II SA/Ke 24/24

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Detka Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.) Sędzia WSA Jacek Kuza po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 27 marca 2024 r. sprawy ze skargi A. M.-K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] września 2023 r. [...] w przedmiocie specjalnego zasiłku opiekuńczego uchyla zaskarżoną decyzję.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z 1 września 2023 r. znak: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze (dalej też jako "Kolegium"), po rozpatrzeniu odwołania A. M.-K., uchyliło decyzję wydaną z upoważnienia Burmistrza [...] i Gminy K. z 10 lipca 2023 r. znak: [...] w przedmiocie przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego wnioskowanego na M. M. w kwocie [...]zł miesięcznie na okres od 1 marca 2023 r. do 31 maja 2023 r. oraz odmowy przyznania prawa do tego zasiłku od 1 czerwca 2023 r. do 31 października 2023 r. i w to miejsce orzekło o odmowie przyznania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego w kwocie [...]zł od 1 marca 2023 r. do 31 października 2023 r.

W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia Kolegium powołało się na przepisy art. 16a ust. 1, ust. 2 i ust. 8 i art. 24 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r. poz. 390, zwanej dalej: "u.ś.r." lub "ustawą") i wskazało, że wniosek o przyznanie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego skarżącą złożyła w związku z opieką nad babką M. M.. Bezspornym pozostaje fakt, że M. M. jest wdową i legitymuje orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w K. z 22 maja 2023 r. o znacznym stopniu niepełnosprawności wydanym na stałe, jest zatem osobą schorowaną i wymagającą opieki osób trzecich. Z akt sprawy wynika, że ma ona troje dzieci: G. M., który legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, A. M., który nie posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności, mieszka w [...], pobiera świadczenie emerytalne, ma dwoje dzieci i nie pomaga matce finansowo ani nie sprawuje nad nią opieki oraz L. M., który nie legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, mieszka w Łodzi, pobiera świadczenie emerytalne, ma jednego syna i nie sprawuje opieki nad matką. Dodatkowo obaj synowie pracują i nie mogą zajmować się matką.

Kolegium podkreśliło, że osoba wymagająca opieki ma dwóch synów, którzy nie legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i na których ciąży obowiązek alimentacyjny w pierwszej kolejności. Zdaniem Kolegium, spór sprowadza się do tego, czy w niniejszej sprawie na skarżącej ciąży obowiązek alimentacyjny wobec babki. W tym zakresie Kolegium powołało się na treść art. 16a ust. 1 u.ś.r. oraz art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej "k.r.o.") i podniosło, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 lipca 2012 r. sygn. akt I OSK 198/12 podkreślił, w ślad za Trybunałem Konstytucyjnym (wyrok TK z 15 listopada 2006 r. sygn. akt P 23/05), że prawo ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne (w tym przypadku: specjalny zasiłek opiekuńczy) wywodzi się z obowiązku alimentacyjnego, o którym mowa w 128 k.r.o., który sprowadza się do obowiązku dostarczania środków utrzymania (niekiedy także środków wychowania) i obciąża krewnych w linii prostej (zstępnych i wstępnych) oraz rodzeństwo. W ocenie Kolegium, przenikanie się nawzajem obu instytucji - świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego z jednej strony oraz obowiązku alimentacyjnego z drugiej - stanowi argument przemawiający za traktowaniem ich w sposób jednolity.