1. Koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych oraz ich wpływ na wynik finansowy jednostki

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości oraz ustawa o rachunkowości nakładają na jednostkę obowiązek wyceny produktów gotowych po koszcie wytworzenia, ustalonym w określony sposób, podając elementy kosztów składające się na jego wysokość, a także pozycje kosztów niestanowiące kosztu wytworzenia. Na koszty wytworzenia zapasów zgodnie z MSR 2 Zapasy składają się koszty związane bezpośrednio z jednostką produkcji, takie jak bezpośrednia robocizna. Składają się na nie także systematycznie przypisane, stałe i zmienne pośrednie koszty produkcji, poniesione przy przetwarzaniu materiałów na gotowe dobra (§12 MSR 2). Podobnie koszt wytworzenia definiuje ustawa. Zgodnie z nią koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu (art. 28 ust. 3).

Do kosztu wytworzenia nie należy zaliczać (zgodnie z MSR i uor) kosztów będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. Koszty te, będące kosztami okresu, powinny obciążyć wynik finansowy jednostki w okresie ich poniesienia.