Nowa rachunkowość a środki pieniężne, kredyty i papiery wartościowe

Środki pieniężne to aktywa w ustalonej lub możliwej do ustalenia kwocie, w formie pieniędzy oraz krajowych, zagranicznych i międzynarodowych pieniężnych jednostek rozrachunkowych zarówno w gotówce, jak i na rachunku bankowym.

Na gotówkę składają się zagraniczne i krajowe wartości pieniężne, czyli monety i banknoty, przechowywane w kasie jednostki i odpowiednio zabezpieczone. Niezbędny zapas gotówki, który może być przechowywany w kasie, nazywany jest pogotowiem kasowym. Wysokość tego zapasu ustala kierownik jednostki, mając na uwadze potrzeby w zakresie obrotu gotówkowego, warunki zabezpieczenia gotówki w kasie oraz możliwości jej bezpiecznego przekazywania do banku.

Dane dotyczące przepływów pieniężnych (kasowych i bankowych) podbudowane analityką rachunkowości zarządczej (stworzonej niezależnie od rachunkowości finansowej, tylko dla potrzeb zarządzania) są doskonałym materiałem informacyjnym o rzeczywistym stanie finansów firmy. Umożliwiają więc podejmowanie trafnych decyzji.

Ewidencję środków pieniężnych w kasie prowadzi się na koncie „Kasa”. Jeżeli w jednostce występuje kilka kas (lub w kasie występują polskie i zagraniczne środki pieniężne), to należy prowadzić ewidencję analityczną zapewniającą możliwość:

• ustalenia obrotów kasowych i stanu gotówki oraz innych środków pieniężnych w walucie polskiej,

• ustalenia wyrażonego w walucie obcej stanu gotówki i innych środków pieniężnych w walucie zagranicznej z podziałem na poszczególne waluty,

• rozliczenia osób materialnie odpowiedzialnych.

Podstawę księgowania na tym koncie stanowią dokumenty kasowe dołączone do raportu kasowego.

Analityka do konta „Kasa”, czyli do konta „100” może wyglądać następująco: konto „101”, konto „102”, konto „103” itd. lub też konto „100-01”, „100-02”, „100-03”. Po stronie Wn księguje się wszelkie wpłaty gotówki do kasy, a po stronie Ma wszelkie wypłaty gotówki. Konto „Kasa” na koniec okresu może wykazywać wyłącznie saldo debetowe (Dt/Wn), które wyraża stan aktywów pieniężnych w kasie. Saldo kredytowe świadczy o błędach rachunkowych lub ewidencyjnych, które muszą być poprawione według obowiązujących w rachunkowości zasad.