Realizacja inwestycji na obcym gruncie przez jednostki samorządu terytorialnego - stanowisko Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z dnia 28 lutego 2023 r., sygn. Wl.54.5.2023

W odpowiedzi na wniosek z dnia 25.01.2023 r. o udzielenie wyjaśnienia, Regionalna Izba Obrachunkowa w Kielcach wskazuje co następuje: 

Zgodnie z art. 216 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 z późn. zm.), wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostki samorządu terytorialnego. Powiat nie może przeznaczyć środków na zaspakajanie potrzeb wspólnoty bez związku z ustawami szczególnymi, w których te zadania zostały określone. Z art. 44 ust. 2 wynika, że każdy wydatek ze środków publicznych może być dokonany zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków. W świetle ustawy z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne, wymienione w art. 4, w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

 W procesie realizacji zadań własnych jednostka samorządu terytorialnego ma prawo wykorzystać swój majątek, jak również cudzy, do którego posiada tytuł prawny. Przepis art. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r. poz, 2351 z późn. zm.) określa, że każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Stosownie do art. 3 pkt 11 ww. ustawy, przez pojęcie prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane należy rozumieć tytuł prawny wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienia do wykonywania robot budowlanych. Stosunkiem zobowiązaniowym może być m.in. umowa użyczenia nieruchomości. Umowa użyczenia została zdefiniowana w art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.). Wynika z niego, że przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu przez czas oznaczony lub nieoznaczony na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy.