Wyszukaj po identyfikatorze keyboard_arrow_down
Wyszukiwanie po identyfikatorze Zamknij close
ZAMKNIJ close
account_circle Jesteś zalogowany jako:
ZAMKNIJ close
Powiadomienia
keyboard_arrow_up keyboard_arrow_down znajdź
removeA addA insert_drive_fileWEksportuj printDrukuj assignment add Do schowka

Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.447.2023.3.IG

Brak opodatkowania składek z tytułu uczestnictwa w A.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

9 października 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 5 października 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania składek z tytułu uczestnictwa w A. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 14 grudnia 2023 r. (wpływ 14 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

B. SA (dalej: „Bank”, „Wnioskodawca”, „Spółka”) ma siedzibę na terytorium Polski i prowadzi działalność bankową zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.), opodatkowaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości osiąganych dochodów. Bank jest również czynnym podatnikiem VAT.

W ramach swojej działalności Bank zawiera transakcje na pochodne instrumenty finansowe na międzybankowych rynkach finansowych. Transakcje te polegają na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia tych instrumentów finansowych na rachunek własny lub klienta.

Wnioskodawca przystąpił do A. z siedzibą w USA (dalej: A.). A. jest międzynarodową organizacją zrzeszającą instytucje zajmujące się obrotem instrumentami pochodnymi. Organizacja ta nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności.

Działalność A. ma na celu:

  • promowanie praktyk zmierzających do efektywnego prowadzenia działalności przez jej członków w zakresie instrumentów pochodnych, w tym opracowywanie i utrzymywanie standardów w zakresie dokumentacji oraz postępowania przez jej członków,
  • stworzenie forum do dyskusji na tematy istotne dla uczestników rynku instrumentów pochodnych oraz do współpracy z innymi organizacjami w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,
  • informowanie jej członków o zmianach legislacyjnych i administracyjnych mających wpływ na uczestników rynku instrumentów pochodnych;
  • reprezentowanie wspólnych interesów jej członków przed organami ustawodawczymi i administracyjnymi oraz międzynarodowymi lub quasi-publicznymi instytutami, zarządami i innymi organami.

Członkostwo w A. zapewnia zatem dostęp do fachowej wiedzy i monitoringu zmian legislacyjnych na rynku instrumentów pochodnych. Członkowie mogą uczestniczyć w komitetach i grupach roboczych kształtujących zasady i warunki realizacji transakcji na instrumentach pochodnych oraz mają dostęp do opinii prawnych przygotowanych dla określonych jurysdykcji. Na marginesie należy wskazać, że Bank przystępując do A., otrzymał również dostęp do biblioteki elektronicznej z wzorami umów, definicjami dotyczącymi rodzajów transakcji, klauzul awaryjnych, stawek referencyjnych (benchmarków), metod wyceny transakcji dla zarządzania ryzykiem finansowym - przy czym dostęp ten w pierwszym półroczu członkostwa jest bezpłatny, a po upływie tego okresu Bank będzie uprawniony do skorzystania z 50% zniżki członkowskiej na jego zakup.

Przystąpienie do A. jest dobrowolne. Jednocześnie Wnioskodawca nie ma wiedzy, aby organizacja ta działała na podstawie przepisów szczególnych regulujących wyłącznie organizacje zrzeszające przedsiębiorców i pracodawców.

Wnioskodawca w związku z uczestnictwem w A. zobowiązany jest do zapłaty składki członkowskiej. Dotychczas Wnioskodawca otrzymał jedną fakturę, która została opatrzona opisem „(…)”.

W związku z tym, że przedstawiony we wniosku stan faktyczny / zdarzenie przyszłe dotyczy zdarzenia z udziałem osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, która ma siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, na podstawie art. 14b § 3a ustawy 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. 2022 r. poz. 2651 ) Wnioskodawca wskazał dane identyfikujące tę osobę prawną:

(…)

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Środki pozyskane przez A. w formie składek są przeznaczane na pokrycie kosztów operacyjnych (utrzymanie biur, personelu itd.), które są ponoszone w celu prowadzenia działalności statutowej organizacji:

  • promowanie praktyk zmierzających do efektywnego prowadzenia działalności przez jej członków w zakresie instrumentów pochodnych, w tym opracowywanie i utrzymywanie standardów w zakresie dokumentacji oraz postępowania przez jej członków,
  • stworzenie forum do dyskusji na tematy istotne dla uczestników rynku instrumentów pochodnych oraz do współpracy z innymi organizacjami w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,
  • informowanie jej członków o zmianach legislacyjnych i administracyjnych mających wpływ na uczestników rynku instrumentów pochodnych,
  • reprezentowanie wspólnych interesów jej członków przed organami ustawodawczymi i administracyjnymi oraz międzynarodowymi lub quasi-publicznymi instytutami, zarządami i innymi organami.

W ocenie Wnioskodawcy członkowie A. mają wpływ na wydatkowanie środków zgromadzonych ze składek w ten sposób, że plan działania, alokacja zasobów jak i budżet jest akceptowany przez Zarząd A. Z kolei Zarząd A. wyłaniany jest w drodze głosowania przez członków posiadających status typu Primary Members (Członek Podstawowy, Główny). Ponadto podejmowane przez A. inicjatywy są oceniane przez jej członków poprzez ankiety lub w trakcie komitetów.

Członkowie A. mogą uczestniczyć w panelach dyskusyjnych i grupach roboczych. Mają również dostęp do opracowanych standardów dokumentacyjnych oraz zgromadzonych przez A. opinii prawnych dotyczących egzekwowalności umów na standardzie A. Dodatkowo w pierwszym półroczu członkostwa udostępniana jest im bezpłatnie biblioteka dokumentów A. (umowy, protokoły, definicje). Natomiast w kolejnych okresach dostęp ten jest płatny, przy czym członkom przysługuje 50% zniżka. Dokumenty w bibliotece są udostępniane również podmiotom niebędącym członkami, po uiszczeniu stosownej opłaty.

Członkowie uzyskują dostęp do wszystkich działań podejmowanych przez A. oraz opracowań zgromadzonych przez A. Działania nie są zindywidualizowane dla poszczególnych uczestników.

Składki są obliczane zgodnie z aktywnością na rynku transakcji pochodnych, ze zniżką dla krajów rozwijających się. Korzyści wynikające z uczestnictwa w A. zostały opisane wyżej.

Pytanie

Czy składki z tytułu uczestnictwa w A. podlegają opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Spółki składki z tytułu uczestnictwa w A. nie stanowią wynagrodzenia za czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Jak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki

a)usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b)usługobiorcą jest:

  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
  • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
  • w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2) eksport towarów;

3) import towarów na terytorium kraju;

4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W opisanym stanie faktycznym nie dochodzi do obrotu towarami, zatem zdaniem Wnioskodawcy, dalsze rozważania należy zawęzić do odpowiedzi na pytanie czy w rozumieniu ustawy o VAT A. świadczy usługi na rzecz swoich członków, a w związku z czym Bank powinien rozpoznać import usług i opodatkować wnoszone składki członkowskie.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że ustawa o VAT nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. W ocenie Wnioskodawcy termin ten jest jednak ściśle związany z wynagrodzeniem jako świadczeniem wzajemnym ponoszonym przez nabywcę na rzecz usługodawcy w zamian za wykonaną usługę. Wynagrodzenie to, jak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z 14 czerwca 2017 r. sygn. III SA/Wa 2066, „powinno pozostawać jednak w proporcji do uzyskanej w zamian korzyści, a więc być ekwiwalentne wobec świadczonej usługi”. Przy czym, powiązanie tych świadczeń powinno mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było zidentyfikować strony transakcji (usługodawcę i nabywcę), przedmiot transakcji (usługę) oraz jej ekwiwalent (wynagrodzenie).

Analizowana kwestia była również przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-102/86 Apple & Pear Development Council v. Commissioners of Customs & Excise TSUE wskazał „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Podobne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji DIS w Łodzi z 26 stycznia 2017 r. nr 1061-IPTPP2.4512.576.2016.1JS „Uwzględniając powyższe, jak również stanowisko Trybunału zaprezentowane w sprawie 102/86 Apple and Pear Development, zgodnie z którym korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża a nie konkretny plantator), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane VAT, stwierdzić należy, że co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji”.

Z kolei w interpretacji z 10 stycznia 2023 r. nr 0111-KDIB3-1.4012.721.2022.4.IK DKIS stwierdził „opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...) Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu sprzedającego towar lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego)”.

Uwzględniając powyższą wykładnię przepisów, zdaniem Banku, działalność A. nie stanowi odpłatnego świadczenia usług na rzecz jej członków. Wniesienie składek członkowskich nie uprawnia jej członków do żądania wykonania skonkretyzowanego świadczenia na ich rzecz. Składki te nie są zatem wynagrodzeniem (ekwiwalentem) jakiejkolwiek usługi. Są to obowiązkowe wpłaty ponoszone w związku z posiadaniem statusu członka tej organizacji. Ich przeznaczeniem jest wyposażenie A. w środki zapewniające możliwość zrealizowania wspólnych dla branży celów i założeń. Nie występuje zatem bezpośredni związek pomiędzy dokonywaniem wpłat a konkretnie oznaczonym świadczeniem, które przynosiłoby wymierne korzyści konkretnie oznaczonym beneficjentom. Tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do rozpoznania tzw. importu usług i opodatkowania przedmiotowych składek członkowskich podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to, rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych regulacji wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, winien istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia, odnoszący wymierną korzyść.

Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Wskazać należy, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. I tak, przykładowo w wyroku z 8 marca 1988 r. w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council przeciwko Commissioners of Customs and Excise, TSUE uznał, że określoną czynność można uznać za wykonaną odpłatnie, jeśli istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto gdy odpłatność za otrzymane świadczenie pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miała być opodatkowana VAT.

Na uwagę zasługuje także orzeczenie z 3 marca 1994 r. w sprawie C-16/93 R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie podkreślono, że usługi świadczone są za wynagrodzeniem, wyłącznie jeżeli istnieje stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, na mocy którego występuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez świadczącego usługę stanowi wartość przekazywaną w istocie w zamian za usługę wyświadczoną jej odbiorcy.

Uwzględniając powyższe, jak również stanowisko Trybunału zaprezentowane w sprawie C‑102/86 Apple and Pear Development, zgodnie z którym korzyści wynikające z wykonywanych przez usługodawcę zadań muszą mieć bezpośredni związek z usługobiorcą, zaś w sytuacji, gdy taki związek nie istnieje (np. związek ma wyłącznie charakter pośredni, bo usługobiorcą jest cała branża a nie konkretny plantator), nie można uznać takich czynności za usługi opodatkowane VAT, stwierdzić należy, że co do zasady nie jest wynagrodzeniem w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług płatność (składka członkowska), która dokonywana jest jedynie w związku z przynależnością do określonej organizacji. Szczególnie gdy, jak w ostatnim z powołanych wyroków, organizacja ma dowolność co do przeznaczenia otrzymanych środków, zaś jej członkowie nie mają bezpośredniego wpływu na ich spożytkowanie. W tym bowiem przypadku nie można uznać, że składka członkowska ma charakter zapłaty za usługę, bowiem brak było bezpośredniego związku pomiędzy płatnością a korzyściami jakie osiągają poszczególni jej członkowie. Powyższe rozważania nie mogą być jednak, co do zasady, stosowane wobec wszystkiego rodzaju składek członkowskich. Jeżeli bowiem określona organizacja została utworzona także w celu wykonywania na rzecz swoich członków jednego, czy kilku konkretnych świadczeń, to w tym przypadku składkę na jej rzecz można potraktować jako zapłatę za określone świadczenie (usługę).

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Kwestia określenia miejsca świadczenia przy świadczeniu usług została uregulowana w Rozdziale 3 Dział V ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 28a ustawy:

Na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1) ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:

a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,

b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2) podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Powołany art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy, która ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Użyta w przedmiotowym przepisie nazwa „podatnik” odnosi się w zasadzie do „przedsiębiorcy” prowadzącego działalność gospodarczą. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Ustawodawca wskazując na działalność gospodarczą odnosi się do jej definicji zawartej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników, w świetle art. 28a pkt 1 ustawy, uznawane są również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich. Natomiast przepis art. 28a pkt 2 ustawy uszczegóławia normę zawartą w pkt 1 lit. a, przez wskazanie, że pojęcie podatnika, na potrzeby ustalania miejsca świadczenia usług, obejmuje również sytuację, gdy podatnik, który wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, nabywa usługi dla czynności niepodlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.

Generalna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług (na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy) została określona w art. 28b ustawy. W oparciu o ten przepis:

1. Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

2. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

3. W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Z powyższych przepisów wynika, że miejscem świadczenia usług na rzecz podatnika działającego w takim charakterze jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę swojej działalności gospodarczej. Jeżeli jednak usługi te są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika znajdującego się w miejscu innym niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą ma stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o imporcie usług - rozumie się przez to świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy:

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,

b) usługobiorcą jest:

  • w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
  • w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
  • w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy:

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4 i 5, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego.

Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi, jeśli dokonał on nabycia usługi od kontrahenta spoza terytorium Polski. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy jak i usługobiorcy.

Z opisu sprawy wynika, że mają Państwo siedzibę na terytorium Polski i prowadzą Państwo działalność bankową zgodnie z ustawą z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, są Państwo również czynnym podatnikiem VAT. W ramach swojej działalności zawierają Państwo transakcje na pochodne instrumenty finansowe na międzybankowych rynkach finansowych. Transakcje te polegają na wykonywaniu zleceń nabycia lub zbycia tych instrumentów finansowych na rachunek własny lub klienta.

Przystąpili Państwo do A. z siedzibą w USA. A. jest międzynarodową organizacją zrzeszającą instytucje zajmujące się obrotem instrumentami pochodnymi. Organizacja ta nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności.

Działalność A. ma na celu:

  • promowanie praktyk zmierzających do efektywnego prowadzenia działalności przez jej członków w zakresie instrumentów pochodnych, w tym opracowywanie i utrzymywanie standardów w zakresie dokumentacji oraz postępowania przez jej członków,
  • stworzenie forum do dyskusji na tematy istotne dla uczestników rynku instrumentów pochodnych oraz do współpracy z innymi organizacjami w kwestiach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania,
  • informowanie jej członków o zmianach legislacyjnych i administracyjnych mających wpływ na uczestników rynku instrumentów pochodnych;
  • reprezentowanie wspólnych interesów jej członków przed organami ustawodawczymi i administracyjnymi oraz międzynarodowymi lub quasi-publicznymi instytutami, zarządami i innymi organami.

Członkostwo w A. zapewnia zatem dostęp do fachowej wiedzy i monitoringu zmian legislacyjnych na rynku instrumentów pochodnych. Członkowie mogą uczestniczyć w komitetach i grupach roboczych kształtujących zasady i warunki realizacji transakcji na instrumentach pochodnych oraz mają dostęp do opinii prawnych przygotowanych dla określonych jurysdykcji. Przystępując do A., otrzymali Państwo również dostęp do biblioteki elektronicznej z wzorami umów, definicjami dotyczącymi rodzajów transakcji, klauzul awaryjnych, stawek referencyjnych (benchmarków), metod wyceny transakcji dla zarządzania ryzykiem finansowym - przy czym dostęp ten w pierwszym półroczu członkostwa jest bezpłatny, a po upływie tego okresu będą Państwo uprawnieni do skorzystania z 50% zniżki członkowskiej na jego zakup.

Przystąpienie do A. jest dobrowolne. Jednocześnie nie mają Państwo wiedzy, aby organizacja ta działała na podstawie przepisów szczególnych regulujących wyłącznie organizacje zrzeszające przedsiębiorców i pracodawców.

W związku z uczestnictwem w A. zobowiązani są Państwo do zapłaty składki członkowskiej. Dotychczas otrzymali Państwo jedną fakturę, która została opatrzona opisem „(…).

Środki pozyskane przez A. w formie składek są przeznaczane na pokrycie kosztów operacyjnych (utrzymanie biur, personelu itd.), które są ponoszone w celu prowadzenia działalności statutowej organizacji.

W Państwa ocenie członkowie A. mają wpływ na wydatkowanie środków zgromadzonych ze składek w ten sposób, że plan działania, alokacja zasobów jak i budżet jest akceptowany przez Zarząd A.. Z kolei Zarząd A. wyłaniany jest w drodze głosowania przez członków posiadających status typu Primary Members (Członek Podstawowy, Główny). Ponadto podejmowane przez A. inicjatywy są oceniane przez jej członków poprzez ankiety lub w trakcie komitetów.

Członkowie A. mogą uczestniczyć w panelach dyskusyjnych i grupach roboczych. Mają również dostęp do opracowanych standardów dokumentacyjnych oraz zgromadzonych przez A. opinii prawnych dotyczących egzekwowalności umów na standardzie A. Dodatkowo w pierwszym półroczu członkostwa udostępniana jest im bezpłatnie biblioteka dokumentów A. (umowy, protokoły, definicje). Natomiast w kolejnych okresach dostęp ten jest płatny, przy czym członkom przysługuje 50% zniżka. Dokumenty w bibliotece są udostępniane również podmiotom niebędącym członkami, po uiszczeniu stosownej opłaty.

Członkowie uzyskują dostęp do wszystkich działań podejmowanych przez A. oraz opracowań zgromadzonych przez A. Działania nie są zindywidualizowane dla poszczególnych uczestników.

Składki są obliczane zgodnie z aktywnością na rynku transakcji pochodnych, ze zniżką dla krajów rozwijających się.

Państwa wątpliwości dotyczą tego, czy składki z tytułu uczestnictwa w A. podlegają opodatkowaniu VAT zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

W odniesieniu do powyższych wątpliwości należy wskazać, że przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest wskazanie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W przedstawionej sytuacji wnoszone przez Państwa składki z tytułu uczestnictwa w A. będą stanowiły wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy. Członkostwo w A. zapewnia Państwu dostęp do fachowej wiedzy i monitoringu zmian legislacyjnych na rynku instrumentów pochodnych. Jako członek ww. organizacji mogą Państwo uczestniczyć w komitetach i grupach roboczych kształtujących zasady i warunki realizacji transakcji na instrumentach pochodnych oraz mają Państwo dostęp do opinii prawnych przygotowanych dla określonych jurysdykcji. Przystępując do A. otrzymali Państwo również dostęp do biblioteki elektronicznej z wzorami umów, definicjami dotyczącymi rodzajów transakcji, klauzul awaryjnych, stawek referencyjnych (benchmarków), metod wyceny transakcji dla zarządzania ryzykiem finansowym. Przy czym - jak sami Państwo wskazali - dostęp ten w pierwszym półroczu członkostwa jest bezpłatny, a po upływie tego okresu będą Państwo uprawnieni do skorzystania z 50% zniżki członkowskiej na jego zakup. Podmioty niebędące członkami A. również mogą skorzystać z ww. biblioteki, jednak po uiszczeniu stosownej opłaty.

Wniesiona przez Państwa składka jest/będzie więc wynagrodzeniem za konkretne usługi świadczone dla Państwa. Usług tych będą pozbawione inne podmioty, które nie należą do A. – z wyjątkiem dostępu do biblioteki, po uiszczeniu opłaty.

Należy zatem stwierdzić, że występuje tu bezpośredni związek pomiędzy zapłatą składki członkowskiej a świadczeniem ww. usług przez A. na Państwa rzecz. W przypadku Państwa członkostwa w A., za które ponoszone są opłaty na podstawie faktury wystawionej przez A., mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną – świadczenie w zamian za wynagrodzenie. Wypłatę określonej w umowie kwoty pieniężnej przez Państwa na podstawie otrzymanej faktury należy traktować jako zapłatę za wykonywane przez drugą stronę (A.) świadczenia, co wypełnia wskazaną przesłankę uznania za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Należy zwrócić uwagę, że w przypadku opisanym we wniosku możemy wskazać konkretnego beneficjenta świadczonych przez A. usług - Bank, na rzecz którego A. świadczy usługi wskazane we wniosku.

Odnośnie obowiązku rozpoznania przez Państwa importu usług, jak wskazano wcześniej, zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ustawy, w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy miejscem świadczenia usług jest, co do zasady, miejsce, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Analizując przedstawione okoliczności sprawy w kontekście powołanych przepisów prawa podatkowego należy uznać, że w niniejszej sprawie odnośnie świadczonych na Państwa rzecz usług nie znajdują zastosowania szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług wynikające z art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. W konsekwencji, do świadczonej na Państwa  rzecz usług mają zastosowanie zasady ogólne ustalania miejsca świadczenia wynikające z art. 28b ustawy. Jak Państwo wskazali, A. nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności. Skoro zatem A. świadczy przedmiotowe usługi na Państwa rzecz, czyli na rzecz czynnego podatnika podatku VAT z siedzibą w Polsce, to miejscem świadczenia - a tym samym opodatkowania świadczonych usług (wszelkie dostępy, możliwość uczestniczenia w komitetach czy grupach roboczych, możliwość korzystania z biblioteki) - stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy, jest miejsce w którym Państwo posiadają siedzibę działalności gospodarczej, tj. Polska. Przy tym Państwo, jako zarejestrowany w Polsce czynny podatnik VAT, spełniają warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy. Co więcej skoro A. posiada siedzibę w innym kraju niż Polska (USA) oraz nie posiada na terytorium Polski stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, spełniony jest również warunek określony w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy. Wobec powyższego, nabywając usługę od zagranicznego podmiotu, powinni Państwo rozpoznać w tym zakresie import usług, który będzie opodatkowany zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa na terytorium Polski w myśl art. 28b ustawy w związku z art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 2 pkt 9 ustawy.

Reasumując, A. świadcząc ww. usługi działa w charakterze podatnika VAT, a faktura wystawiona przez tę organizację na Państwa rzecz powinna być rozliczona w Polsce jako import usług, a w konsekwencji są Państwo zobowiązani zadeklarować i rozliczyć VAT od tej transakcji (poprzez mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia).

Tym samym państwa stanowisko jest nieprawidłowe

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się natomiast do powołanych przez Państwa na poparcie własnego stanowiska interpretacji z 26 stycznia 2017 r. nr 1061-IPTPP2.4512.576.2016.1.JS i z 10 stycznia 2023 r.nr 0111-KDIB3-1.4012.721.2022.4.IK należy wskazać, że stany faktyczne, w oparciu o które zostały wydane niniejsze rozstrzygnięcia są odmienne od stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego będących przedmiotem rozpatrywanej sprawy. Wskazane przez Państwa rozstrzygnięcia potraktowane zostały jako element Państwa argumentacji, lecz nie mogły one wpłynąć na ocenę prawidłowości analizowanej kwestii, gdyż rozstrzygnięcia te są osadzone w odmiennych stanach faktycznych.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem zdarzenia przyszłego. Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego. Nadmienia się, że niniejsza interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym oraz opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  • Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm); dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.).

close POTRZEBUJESZ POMOCY?
Konsultanci pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 17:00