Interpretacja indywidualna z dnia 12 stycznia 2024 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.685.2023.3.MSU

Niepodleganie opodatkowaniu sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych oraz braku opodatkowania dopłaty, o której mowa w art. 69a ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że stanowisko Państwa Gminy w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 października 2023 r. wpłynął wniosek Państwa Gminy z 29 września 2023 r., o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych oraz braku opodatkowania dopłaty, o której mowa w art. 69a ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismami z 7 grudnia 2023 r. (data wpływu 18 grudnia 2023 r.) oraz 28 grudnia 2003 r. (data wpływu 5 stycznia 2024 r.).

Opis stanu faktycznego

… są czynnymi podatnikami VAT. Są właścicielami nieruchomości gruntowych, które oddały w użytkowanie wieczyste na rzecz użytkowników wieczystych przed 1 maja 2004 r. Gmina pobiera od użytkowników wieczystych opłaty roczne przez cały okres trwania użytkowania wieczystego.

W dniu 31 sierpnia 2023 r. weszły w życie szczególne przepisy o charakterze epizodycznym (ograniczone w czasie) ustawy o gospodarce nieruchomościami dotyczące ustalenia innych niż dotychczasowe zasady sprzedaży nieruchomości gruntowych na rzecz użytkowników wieczystych, tj. ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw. Celem wprowadzonych rozwiązań było umożliwienie nabycia prawa własności użytkownikom wieczystym gruntów, które nie uległy dotąd uwłaszczeniu z mocy prawa lub decyzji administracyjnej. Tym razem dając użytkownikom wieczystym ograniczone w czasie przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie zmian ustawy, roszczenie (żądanie) sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej.

Spod roszczenia wyłączone zostały grunty:

‒oddane w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997 roku,

‒niezabudowane,

‒zajmowane przez rodzinne ogrody działkowe,

‒położone na obszarze portów i przystani morskich,

‒w odniesieniu do których użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązań określonych w umowie o oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste.

Załatwienie sprawy następuje poprzez zawarcie sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego w trybie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Zasadniczą zmianą, jaką wprowadziła nowelizacja jest poza wyposażeniem użytkowników wieczystych w roszczenie, nowy model odpłatności za nabycie nieruchomości gruntowej przez jej użytkownika wieczystego. Dotychczas wartość prawa użytkowania wieczystego dla potrzeb sprzedaży użytkownikowi wieczystemu określana była przy zastosowaniu współczynnika korygującego, określonego na podstawie wzoru zamieszczonego w rozporządzeniu w sprawie wyceny nieruchomości. Określona w ten sposób wartość zaliczana była na poczet ceny sprzedaży.

Zgodnie z nowymi zasadami cenę nieruchomości gruntowej niewykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu ustala się jako dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. W przypadku rozłożenia ceny na raty - maksymalnie 10 lat - jako dwudziestopięciokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. W sytuacji, gdy roszczeniem objęta jest nieruchomość gruntowa wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 70 ust. 3a powołanej ustawy), rozłożona na raty niespłacona część ceny podlega oprocentowaniu według stopy referencyjnej ustalonej zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14 z 19.01.2008, str. 6).

Określone ustawą zasady ustalania ceny dotyczą nieruchomości Skarbu Państwa. W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej ustalonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość tej nieruchomości. Jeżeli Rada Miasta w terminie 4 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów epizodycznych nie określi w drodze uchwały szczegółowych warunków sprzedaży nieruchomości, stosuje się zasady jak dla Skarbu Państwa.

Natomiast cenę nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu ustala się w wysokości nie niższej niż dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży, jednak nie wyższej niż wartość nieruchomości gruntowej określoną na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Przez działalność gospodarczą należy rozumieć działalność gospodarczą, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023r. poz. 221.). Uregulowania te wynikają z dostosowania przepisów ustawy do przepisów dotyczących pomocy publicznej. W przypadku nieruchomości wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej użytkownikowi wieczystemu, wartość udzielonej pomocy publicznej odpowiada różnicy pomiędzy wartością nieruchomości gruntowej a ceną tej nieruchomości. W razie, gdy wartość pomocy publicznej przekracza limit pomocy de minimis (100.000 euro dla przedsiębiorstw transportowych i 200.000 euro dla pozostałych) pomocy udziela się do limitu i stosuje się dopłatę do wartości nieruchomości gruntowej przyjętej do ustalenia ceny. Wysokość dopłaty jest ustalana w umowie sprzedaży nieruchomości gruntowej. Dopłata może być uiszczona w pełnej wysokości w terminie 14 dni od dnia nabycia nieruchomości lub w ratach płatnych przez okres nie dłuższy niż 20 lat wnoszonych od roku następującego po roku nabycia nieruchomości gruntowej. Dopłata nie jest ceną.

Ustanowienie użytkowania wieczystego tych nieruchomości przed 1 maja 2004 r. …. rozpoznała jako czynność pozostająca poza zakresem opodatkowania VAT. Konsekwentnie … uznaje, że otrzymane od użytkowników wieczystych opłaty roczne również nie są objęte opodatkowaniem podatkiem VAT.

Zakres czynności podlegających opodatkowaniu VAT został wyszczególniony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i obejmuje m.in. odpłatną dostawę towarów. Ustawodawca zdefiniował odpłatną dostawę towarów w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.

Z ugruntowanej praktyki władz skarbowych wynika, że pojęcie „przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” jest szerokie i dotyczy wszelkich przypadków, w których dochodzi do faktycznego przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą. Oznacza to, że do dostawy towarów dochodzi nie tylko w sytuacji, gdy dana osoba staje się właścicielem rzeczy (w sensie prawnym, jak przy nabyciu w ramach transakcji sprzedaży), lecz również wtedy, „nabywca” może dysponować rzeczą tak, jakby był jej właścicielem, a więc także wtedy, gdy do przeniesienia prawa własności nie dochodzi.

Do takiego przeniesienia prawa dysponowania rzeczą jak właściciel dochodzi w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, ponieważ w sensie ekonomicznym użytkownik wieczysty może dysponować nieruchomością tak, jakby był jej właścicielem. Użytkownik wieczysty jest w tej sytuacji uprawniony w szczególności do korzystania z gruntu, czerpania z niego korzyści ekonomicznych, ponadto przysługuje mu prawo przeniesienia władztwa nad tą nieruchomością (swobodne zbycie prawa użytkowania wieczystego).

W opisanym stanie faktycznym do dostawy towarów w ramach ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntów doszło przed 1 maja 2004 r., przez co dostawy te nie podlegały opodatkowaniu VAT.

Powyższe rozważania są istotne z perspektywy niniejszej sprawy, ponieważ czynność polegająca na sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego, stanowi wyłącznie zmianę tytułu prawnego do tych gruntów, a nie dostawę towarów. Do tej dostawy już doszło w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntów. Fakt „przekształcenia” tego prawa we własność nie zmienia prawa do dysponowania nieruchomością przez jej dotychczasowego użytkownika wieczystego. Nie można bowiem dwukrotnie przekazać tego samego prawa dysponowania nieruchomością na rzecz tej samej osoby. W przeciwnym razie doszłoby do ponownej dostawy tego samego towaru na rzecz tego samego nabywcy i powtórnego rozpoznania tej samej transakcji dla potrzeb rozliczenia podatkowego ….

W tej sytuacji, zdaniem …, opisana w stanie faktycznym czynność sprzedaży nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego, gdzie prawo to ustanowiono przed 1 maja 2004 r., w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi dostawy towarów, a otrzymywana przez … cena w sposób wskazany we wniosku nie stanowi obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT.

Natomiast wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - wydany z wniosku polskiego sądu w sprawie C-604/19 z dnia 25 lutego 2021r. dotyczący przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności w zamian za uiszczenie opłaty (przekształceniowej) dotyczy wszystkich czynności dokonanych z mocy prawa a nie w trybie cywilnoprawnym.

W uzupełnieniu wniosku - w związku z wezwaniem o rozwinięcie wskazanego przez Państwa skrótu …. i skorygowania wniosku w taki sposób, by dotyczył zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w Państwa indywidualnej sprawie - wskazali Państwo, że Wnioskodawcą jest Gmina ….. …. jest Miastem na prawach powiatu. W związku z tym wypełnia nie tylko zadania gminy, ale także zadania przynależne dla powiatu, z zakresu administracji rządowej. Prezydent występuje jednocześnie jako starosta, w którego kompetencjach jest między innymi ustalanie ceny sprzedaży nieruchomości, na zasadach określonych w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Przepis art. 198 g ustawy o gospodarce nieruchomościami określa przesłanki dopuszczające możliwość zrealizowania przez użytkownika wieczystego roszczenia o sprzedaż nieruchomości na jego rzecz. Zgodnie z jego treścią sprzedaży w tym trybie podlegają wyłącznie nieruchomości oddane w użytkowanie wieczyste przed 31 grudnia 1997 r. i tylko takich nieruchomości dotyczy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Sprzedaż nieruchomości w trybie cywilnoprawnym kończy się zawarciem umowy bezwzględnie w formie aktu notarialnego.

Pytania

1.Czy sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz użytkownika wieczystego zarówno w trybie art. 32 i art. 198g ustawy gospodarce nieruchomościami, będącej w użytkowaniu wieczystym na rzecz jej użytkownika wieczystego, dla którego prawo użytkowania wieczystego ustanowiono do 30 kwietnia 2004 r. pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT)?

2.(ostatecznie przedstawione w uzupełnieniu wniosku) Czy dopłata, o której mowa w art. 69a ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

Zakres czynności podlegających opodatkowaniu VAT został wyszczególniony w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i obejmuje m.in. odpłatną dostawę towarów. Ustawodawca zdefiniował odpłatną dostawę towarów w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz zbycie tego prawa.

Z ugruntowanej praktyki władz skarbowych wynika, że pojęcie „przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” jest szerokie i dotyczy wszelkich przypadków, w których dochodzi do faktycznego przeniesienia prawa do dysponowania rzeczą. Oznacza to, że do dostawy towarów dochodzi nie tylko w sytuacji, gdy dana osoba staje się właścicielem rzeczy (w sensie prawnym, jak przy nabyciu w ramach transakcji sprzedaży) lecz również wtedy, gdy „nabywca” może dysponować rzeczą tak, jakby był jej właścicielem, a więc także wtedy, gdy do przeniesienia prawa własności nie dochodzi. Do takiego przeniesienia prawa dysponowania rzeczą jak właściciel dochodzi w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego, ponieważ w sensie ekonomicznym użytkownik wieczysty może dysponować nieruchomością tak, jakby był jej właścicielem. Użytkownik wieczysty jest w tej sytuacji uprawniony w szczególności do korzystania z gruntu, czerpania z niego korzyści ekonomicznych, ponadto przysługuje mu prawo przeniesienia władztwa nad tą nieruchomością (zbycie prawa użytkowania wieczystego).

W opisanym stanie faktycznym do dostawy towarów w ramach ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntów doszło przed 1 maja 2004 r., przez co dostawy te nie podlegały opodatkowaniu VAT.

Z kolei z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że również pobierane od 1 maja 2004 r. opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nie stanowią obrotu opodatkowanego VAT, gdy opłaty te dotyczą nieruchomości oddanych w użytkowanie wieczyste przed 1 maja 2004 r. Takie stanowisko zaprezentował przykładowo NSA w wyroku z 8 stycznia 2007 r., sygn. I FPS 1/06, w którym sąd uznał, iż: „opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sprawie podatku od towarów i usług, ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.”.

Powyższe rozważania są istotne z perspektywy niniejszej sprawy, ponieważ czynność polegająca na sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej jej użytkownikowi wieczystemu, stanowi wyłącznie zmianę tytułu prawnego do tych gruntów, a nie dostawę towarów. Do tej dostawy już doszło w momencie ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntów. Fakt sprzedaży prawa własności nie zmienia prawa do dysponowania nieruchomością przez jej dotychczasowego użytkownika wieczystego. Nie można bowiem dwukrotnie przekazać tego samego prawa dysponowania nieruchomością na rzecz tej samej osoby. W przeciwnym razie doszłoby do ponownej dostawy tego samego towaru na rzecz tego samego nabywcy i powtórnego rozpoznania tej samej transakcji dla potrzeb rozliczenia podatkowego ….

W tej sytuacji zdaniem …, opisana w stanie faktycznym czynność sprzedaży prawa własności nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi dostawy towarów, a uiszczona cena nie stanowi obrotu podlegającego opodatkowaniu VAT.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, iż art. 69a ustawy o gospodarce nieruchomościami stanowi, że:

1.W przypadku nieruchomości gruntowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej, sprzedawanej jej użytkownikowi wieczystemu, za dzień udzielenia pomocy publicznej uznaje się dzień zawarcia umowy sprzedaży. Wartość pomocy publicznej odpowiada różnicy między wartością nieruchomości gruntowej a ceną tej nieruchomości.

2.W przypadku, gdy wartość pomocy publicznej przekracza limit pomocy de minimis, pomocy udziela się do tego limitu i stosuje się dopłatę do wartości nieruchomości gruntowej przyjętej do ustalenia jej ceny. Wysokość dopłaty jest ustalana w umowie sprzedaży nieruchomości gruntowej.

3.Dopłata, o której mowa w ust. 2, może zostać uiszczona w:

1)pełnej wysokości w terminie 14 dni od dnia nabycia nieruchomości gruntowej;

2)ratach rocznych płatnych przez okres nie dłuższy niż 20 lat, wnoszonych od roku następującego po roku nabycia nieruchomości gruntowej;

3)kwocie pozostałej do spłaty w przypadku, o którym mowa w pkt 2, na wniosek nabywcy nieruchomości, złożony w każdym czasie trwania okresu, na jaki dopłata została rozłożona na raty.

Zakładając, że dopłata może być uznana za część ceny, to zdaniem Państwa Gminy Miasta, brak jest podstaw do opodatkowania dopłaty do wartości nieruchomości gruntowej przyjętej do ustalenia jej ceny, dla której prawo użytkowania wieczystego ustanowiono do 31 grudnia 1997 r. Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego przed dniem 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym grunt nie był towarem i jego sprzedaż lub ustanowienie użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Obecna sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego jest jedynie kontynuacją dostawy.

Mając na uwadze powyższe, Gmina … wnosi o potwierdzenie prawidłowości stanowiska w zakresie zadanych pytań.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła we wniosku Państwa Gmina jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy:

W świetle powołanych powyżej przepisów, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż, jak również oddanie w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że ww. przepis art. 7 ust. 1 ustawy, definiujący pojęcie „dostawa towarów” nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu właściwego zinterpretowania pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy mieć na uwadze, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nimi jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.

Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem wyrażenia „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawo własności”.

Należy ponadto wskazać, że czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem „dostawa towarów” nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie „dostawa towarów” oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel”, ustawodawca uznał, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, wymieniając tę czynność w art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co sprawia, że może on rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak i w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, jak przy dokonywaniu sprzedaży gruntu przez właściciela.

Kwestie dotyczące prawa wieczystego użytkowania uregulowane zostały w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

W świetle art. 233 Kodeksu cywilnego:

Przepis ten, a także następne Kodeksu Cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i §2 Kodeksu cywilnego) wskazują, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel. Zatem z regulacji zawartych w tej ustawie wynika, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo do rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 ze zm.):

Przepis art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami daje dyspozycję, że:

Na mocy art. 32 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 32 ust. 1a ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie do art. 32 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Jak stanowi art. 32 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W świetle art. 37 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Jak stanowi art. 37 ust. 2 pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodnie z art. 69 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Stosownie natomiast do art. 71 ust. 1, ust. 2, ust. 3, ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Na podstawie art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 1463) zostały wprowadzone zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami. W ustawie o gospodarce nieruchomościami dodano Dział Vla Przepisy epizodyczne dotyczące roszczenia o sprzedaż nieruchomości gruntowej na rzecz jej użytkownika wieczystego, tj.: od art. 198 g do art. 198l ustawy o gospodarce nieruchomościami.

 W myśl art. 198g ustawy o gospodarce nieruchomościami: 

Stosownie do art. 198i ustawy o gospodarce nieruchomościami:

Zgodnie z art. 198j ustawy o gospodarce nieruchomościami:

W myśl art. 69a ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w brzmieniu nadanym ww. ustawą z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw:

Jak wynika z przepisów prawa, oddanie w użytkowanie wieczyste gruntu jest czynnością odpłatną, gdyż ustawodawca w ustawie o gospodarce nieruchomościami przewidział w tym zakresie dwa rodzaje odpłatności, tj. pierwszą opłatę oraz opłaty roczne.

Przy czym podkreślenia wymaga, że ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu przed 1 maja 2004 r. nie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż na podstawie obowiązującej przed tym dniem ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11 poz. 50 ze zm.), grunt nie był towarem i ustanowienie prawa jego użytkowania wieczystego nie stanowiło dostawy towarów. Dopiero z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zmieniła się definicja towaru oraz zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji, od 1 maja 2004 r. ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy.

Potwierdza to m.in. treść uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 8 stycznia 2007 r., sygn. akt I FPS 1/06, w której uznano, iż:

Uwzględniając powołane wyżej przepisy stwierdzić należy, że w wyniku oddania gruntu w użytkowanie wieczyste (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego gruntu) dochodzi do przeniesienia władztwa nad gruntem na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Użytkownik wieczysty może więc swobodnie korzystać z gruntu oraz czerpać z niego pożytki w sposób taki, jak w przypadku właściciela gruntu, może również „przenieść władztwo na inny podmiot” w taki sam sposób, w jaki właściciel dokonuje sprzedaży gruntu.

W analizowanej sprawie, dostawą towaru w rozumieniu przepisów ustawy było ustanowienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości dla pierwotnego użytkownika wieczystego – z tą chwilą nastąpiło przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel.

Zatem skoro prawo użytkowania wieczystego w odniesieniu do nieruchomości objętych zakresem wniosku, ustanowiono przed 31 grudnia 1997 r., a więc przed wprowadzeniem przepisów, którymi ustawodawca objął tę czynność opodatkowaniem, to nie podlegało ono opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Okoliczności faktyczne sprawy świadczą, że przeniesienie na użytkownika wieczystego prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel w odniesieniu do przedmiotowych nieruchomości nastąpiło w chwili objęcia przez pierwotnego użytkownika prawa wieczystego użytkowania tych nieruchomości.

Zatem, sprzedaż nieruchomości gruntowych na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych nie może być traktowana jako ponowna dostawa tych samych nieruchomości, bowiem nie zostanie spełniona dyspozycja art. 7 ust. 1 ustawy, tj. w opisanych transakcjach nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W świetle przepisów art. 7 ust. 1 pkt 6 i pkt 7 ustawy doszło już do dostawy tych nieruchomości na rzecz użytkowników wieczystych.

Wobec tego sprzedaż nieruchomości gruntowych, o których mowa we wniosku na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych, będąca w istocie przekształceniem prawa wieczystego użytkowania w prawo własności nieruchomości, stanowi jedynie zmianę tytułu prawnego do tych nieruchomości, nie wpływa natomiast na „władztwo rzeczy”, które użytkownicy wieczyści uzyskali przed 31 grudnia 1997 r. W konsekwencji, sprzedaż nieruchomości na rzecz dotychczasowych użytkowników wieczystych, nie może być traktowana jako sprzedaż tego samego towaru.

Zatem sprzedaż prawa własności nieruchomości gruntowych nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powyższe jest wynikiem ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dla nieruchomości gruntowych przed 1 maja 2004 r.

Powyższe ma również zastosowanie w odniesieniu do dopłaty, o której mowa w art. 69a ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, związanej z ustanowieniem użytkowania wieczystego, która nie stanowi zmiany tytułu prawnego do nieruchomości, a tym samym nie wpływa na władztwo rzeczy.

Wskazać należy, że dopłaty, o której mowa w art. 69a ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie sposób powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zauważenia wymaga, że dopłata nie funkcjonuje samodzielnie, nie podlega opodatkowaniu jako odrębna kwota, lecz wyłącznie w odniesieniu do czynności, do której jest wypłacana. Jeżeli czynność, do której dopłata jest przyznawana nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, to i dopłata do tej czynności nie stanowi elementu ceny oraz nie może być włączona do podstawy opodatkowania.

Wobec powyższego Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który przedstawiła Państwa Gmina i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytań). Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli sytuacja Państwa Gminy Miasta będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i Państwa Gmina zastosuje się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm. dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).