Interpretacja indywidualna z dnia 28 grudnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.673.2023.4.KT

Podleganie opodatkowaniu podatkiem VAT i dokumentowanie usług świadczonych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz podleganie opodatkowaniu czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych na Pana przez członka Konsorcjum (Lidera).

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

30 września 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 30 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT i dokumentowania usług świadczonych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz podlegania opodatkowaniu czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych na Pana przez członka Konsorcjum (Lidera), jak również zryczałtowanego podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Uzupełnił go Pan pismem z 18 grudnia 2023 r. (wpływ 18 grudnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wnioskodawca rozważa prowadzenie działalności gospodarczej wybierając jako formę opodatkowania ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Wnioskodawca będzie także zarejestrowanym czynnym podatnikiem dla celów podatku VAT.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć Umowę Konsorcjum (umowę wspólnego przedsięwzięcia) w ramach której to umowy spółka ... Sp. z o.o. sp. k. (dalej także jako „Spółka”) będzie Liderem konsorcjum, zaś Wnioskodawca będzie członkiem konsorcjum (zwanym także „Konsorcjantem”).

Ze względu na posiadaną przez Wnioskodawcę wiedzę z zakresu sprzedaży bezpośredniej, wiedzę z zakresu budowy sieci sprzedaży realizację programów opartych na sprzedaży internetowej, dobrej znajomości branży rolno-spożywczej oraz z drugiej strony obustronnie dążąc do zwiększenia sprzedaży produktów firmy ... Sp. z o.o. sp. k. oraz innych spółek kooperujących, a także poszukując nowych rynków zbytu, rozwój sprzedaży bez udziału Wnioskodawcy byłby utrudniony.

... Sp. z o.o. sp. k. jest podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych posiadającym nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce. Wnioskodawca i Spółka są podmiotami powiązanymi.

Prawdopodobnym jest, iż w ramach rozwoju biznesu, będzie dochodzić do przystąpienia nowych podmiotów do Konsorcjum, co zostanie uwzględnione w aneksowanej Umowie Konsorcjum, bowiem Wnioskodawca oraz Spółka planują rozwój sprzedaży poprzez poszukiwanie partnerów handlowych w kraju i poza granicami kraju (planują zwiększenie sprzedaży zagranicznej), a także rozważają dystrybucję produktów za pośrednictwem sieci Internet.

Lider Konsorcjum prowadzi głównie działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży dodatków do pasz oraz różnego rodzaju mikroelementów dla drobiu i bydła. Sprzedaż jest prowadzona dla klientów detalicznych oraz do podmiotów trudniących się działalnością weterynaryjną (sprzedaż pośrednia), które to podmioty dokonują dalszej odsprzedaży tych produktów dla rolników i producentów rolno-spożywczych.

W przeszłości Wnioskodawca był członkiem zespołów sprzedażowych jak również brał udział w budowaniu zespołów sprzedażowych. Pełnił także funkcje zarządcze w spółce skupiając się na działalności administracyjnej i marketingowej. Obecnie Wnioskodawca rozważa założenie działalności gospodarczej oraz prowadzenie sprzedaży pośredniej i bezpośredniej produktów Spółki oraz produktów innych podmiotów (kooperantów) w celu zbudowania nowych kanałów sprzedaży oraz zwiększenia dochodowości. Wnioskodawca rozważa także założenie sklepu internetowego lub kooperację w budowie takiego sklepu w celu zwiększenia sprzedaży detalicznej przez Internet.

Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy podmiotami zostaną określone w Umowie Konsorcjum, która stanowić będzie, iż strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia we wspólnym przedsięwzięciu na zasadzie realizacji poszczególnych zadań (każdemu z podmiotów przydzielony zostanie do realizacji odrębny zakres zadań w zakresie realizacji inwestycji w ramach Konsorcjum, co będzie wiązać się także z przypisaniem określonego zysku poszczególnym członkom Konsorcjum). Strony umowy dopuszczają możliwość modyfikacji postanowień Umowy Konsorcjum oraz okresową weryfikację realizowanych zadań w celu dostosowania podziału wynagrodzenia adekwatnie do ponoszonych nakładów i osiąganych celów.

Celem wspólnego przedsięwzięcia będzie powierzenie wyodrębnionych działań stronom umowy Konsorcjum w celu zwiększenia skuteczności działania i maksymalizacji zysku.

Umowa Konsorcjum określać będzie za jakie czynności jest odpowiedzialny dany członek konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum we własnym zakresie ponosi koszty związane z wykonaniem umowy (zadaniowy podział pracy). Część kosztów może być zaś ponoszona wspólnie przez członków konsorcjum i każdy z członków będzie obowiązany do ponoszenia kosztów przypadających na jego udział.

Strony ustaliły, iż w kontaktach z podmiotami trzecimi (kontrahentami) tylko jeden z członków konsorcjum funkcjonować będzie jako podmiot realizujący sprzedaż towarów lub podmiot nabywający towary/usługi, zaś Umowa Konsorcjum określać będzie podział czynności i wynagrodzenia między członków konsorcjum oraz podział kosztów wspólnych. Taka konstrukcja umowna umożliwia zwiększenie rozpoznawalności marki oraz zwiększenie potencjału sprzedażowego.

Członek konsorcjum zawierający umowę handlową sprzedaży realizowaną w ramach Konsorcjum, wystawia dokument sprzedaży (fakturę/paragon) za realizowaną sprzedaż na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia.

W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Wnioskodawcą i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych – wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowany przez Konsorcjum oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Wnioskodawcę usługi w ramach umowy Konsorcjum.

Większość kwot będzie stanowić wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Wnioskodawcy (np. wynagrodzenie za sprzedaż produktów), jednakże Wnioskodawca może także wykonywać czynności zlecone przez Lidera (np. czynności mają służyć zwiększeniu rozpoznawalności Lidera jako sprzedawcy).

Przewiduje się następujący sposób rozliczeń: członek konsorcjum zawierający umowę handlową z podmiotem trzecim realizowaną w ramach Konsorcjum wystawia dokument sprzedaży na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia, jednakże zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 jako przychód podatkowy tego podmiotu zostanie rozpoznana kwota pomniejszona o wynagrodzenie należne innym członkom konsorcjum. Jednocześnie każdy z członków konsorcjum wystawia fakturę/notę księgową na swoją część wynagrodzenia wynikającą z Umowy Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie ich przychodem podatkowym z tytułu realizowanych czynności w ramach Umowy Konsorcjum.

Przedmiotem fakturowania i rozliczeń VAT-owskich będzie tylko kwestia świadczenia usług pomiędzy Konsorcjantami bądź przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel. W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług względem niego, Wnioskodawca będzie wystawiać fakturę za świadczone usługi, które to koszty powinien ponieść Lider na podstawie faktur VAT. Analogicznie w sytuacji świadczenia usług przez Lidera na rzecz Wnioskodawcy, Lider wystawi fakturę za świadczone usługi.

W realizowanym wspólnie przedsięwzięciu, udział finansowy stron w ramach Konsorcjum w zyskach i stratach może być różny i będzie zależny od wielkości udziału każdego członka Konsorcjum w realizacji przedsięwzięcia za dany miesiąc, w tym udziału w przedsięwzięciu i wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron i wielkości przychodu.

Strony w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego dokonają rozliczenia udziałów członków Konsorcjum w realizowanych za ten okres przedsięwzięciach.

Każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnej działalności, w tym podatki i opłaty. Wspólne wydatki takie jak np. przygotowanie polityki ochrony danych osobowych będą ponoszone przez jednego z członków Konsorcjum (co do zasady Lidera) a następnie będą rozliczane proporcjonalnie według zaangażowania w realizację przedsięwzięcia, co do zasady uwzględniając wielkości udziału w przychodzie Konsorcjum.

W celu wyjaśnienia wszelkich wątpliwości Wnioskodawca oświadcza, iż zgodnie z posiadaną wiedzą:

-na dzień prowadzenia działalności gospodarczej nie będzie spełniony żaden z warunków (żadna z przesłanek) wskazanych w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który – to warunek/przesłanka wykluczałaby prawo wyboru opodatkowania w formie ryczałtu,

-w dacie prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a świadczone usługi będą opodatkowane stawką podstawową (23%),

-członkowie Konsorcjum nie będą stanowić grupy VAT (kwestia grupy VAT jest odrębnym przedmiotem rozważań).

Ponadto w uzupełnieniu wskazano:

Konsorcjant jako przedsiębiorca będzie zajmował się pozyskiwaniem nowych klientów, utrzymaniem relacji z tymi klientami poprzez kontakt osobisty oraz sprzedażą bezpośrednią produktów (uzgadnianiem ilości, ustaleniem ceny, ustalaniem jakie produkty mają być przedmiotem sprzedaży, realizacją sprzedaży za pośrednictwem maila i sprzedaży telefonicznej). Dodatkowo także Wnioskodawca na bazie swoich dotychczasowych doświadczeń będzie starał się rozwijać sprzedaż internetową szukając nowych kanałów zbytu, w tym rozważa założenie sklepu internetowego w celu sprzedaży bezpośredniej.

Wnioskodawca planuje także rozwój sprzedaży zagranicznej (wejście na nowe rynki zbytu), gdzie kontakt osobisty w trakcie nawiązywania relacji handlowych i sprzedaży bezpośredniej jest kluczowym zadaniem. Będą to więc czynności realizowane przez Konsorcjanta jako osoby posiadającej stosowną wiedzę i renomę oraz przedsiębiorcy mającego duże doświadczenie z zakresu utrzymania relacji z klientami rozwoju sprzedaży polegające na negocjacjach handlowych i oferowaniem produktów spółki.

Sporadycznie Wnioskodawca będzie także świadczył w ramach umowy Konsorcjum usługi na rzecz Lidera – głównie usługi dotyczące wsparcia w zakresie działań marketingowych czy też szkolenia przedstawicieli handlowych i koordynacji w zakresie strategii sprzedaży.

Lider Konsorcjum będzie odpowiedzialny za produkcję i nabywanie produktów w celu ich sprzedaży jako produktów w ramach konsorcjum, dostosowywanie produktów do potrzeb rynku zgłaszanych przez Wnioskodawcę, prowadzenie działań marketingowych, obsługę magazynową oraz obsługę biurową i administracyjno-prawną.

Lider Konsorcjum będzie także odpowiedzialny za rozwój swoich kanałów sprzedaży oraz utrzymaniem relacji z wybranymi klientami pozyskanymi przez Wnioskodawcę – część z pozyskanych klientów w dalszym etapie może być przekazanych do obsługi przez Lidera i jego pracowników, jeżeli udział Wnioskodawcy nie będzie dalej niezbędny.

Idea wspólnego przedsięwzięcia jest rozwój sprzedaży pod marką Lidera, co także wymiernie zmniejszy koszty transakcyjne. Tym samym faktury wystawiane przez Lidera na rzecz Kontrahentów będą dokumentowały zarówno świadczenia wykonywane przez Lidera, jak również świadczenia wykonane przez Wnioskodawcę (członka Konsorcjum).

Lider Konsorcjum jako podmiot odpowiedzialny za funkcjonowanie całego przedsięwzięcia będzie wystawiał faktury na rzecz Kontrahentów w swoim imieniu jak również w imieniu Wnioskodawcy (członka Konsorcjum).

Umowa Konsorcjum będzie określać, iż tylko Lider dokonuje fakturowania. Umowa Konsorcjum będzie stanowić upoważnienie do wystawiania faktur za sprzedaż realizowaną przez Wnioskodawcę jednocześnie określając warunki podziału wynagrodzenia.

Wystawiane faktury przez Lidera za czynności Wnioskodawcy będą głównie dokumentować sprzedaż produktów realizowanych prze Wnioskodawcę (transakcje sprzedaży produktów na warunkach uzgodnionych przez Wnioskodawcę).

W kontaktach z podmiotami trzecimi (Kontrahentami) nabywającymi towary/usługi – Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż towarów/usług (wystawca faktury). Natomiast względem dostawców, każdy z uczestników będzie występować jako podmiot nabywający towary/usługi na swoją rzecz. Ideą Konsorcjum jest położenie nacisku na specjalizację i podział zadań poszczególnych członków Konsorcjum w celu sprzedaży dóbr i usług, gdzie Lider będzie pełnić funkcję podmiotu odpowiedzialnego za realizację całej sprzedaży, także sprzedaży uzgodnionej (zrealizowanej) przez Wnioskodawcę.

W ramach umowy Konsorcjum Wnioskodawca zachowa pełną odrębność i samodzielność jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jakkolwiek umowa Konsorcjum może nakładać obowiązek działania w ramach określonych reguł przez wszystkich członków konsorcjum – np. Wnioskodawca musi zachować określone widełki cenowe sprzedaży.

Możliwa jest sytuacja, że Wnioskodawca nie otrzyma wynagrodzenia za czynności wykonywane w ramach umowy Konsorcjum – np. jeżeli działania Wnioskodawcy wygenerowały straty, to w takiej sytuacji Wnioskodawca nie uzyska udziału w wynagrodzeniu (Wnioskodawca ponosi ryzyko gospodarcze podejmowanych działań).

Odpowiednia informacja będzie ujawniana w dokumentach stanowiących o prawach i obowiązkach odbiorców towarów i usług, np. regulaminach sklepu internetowego, polityce ochrony danych osobowych, materiałach marketingowych. W sytuacji, gdzie ustawodawca wprost nakazał ujawnienie działania w formie konsorcjum (np. prawo zamówień publicznych) taka informacja jest ujawniana w umowie. Wnioskodawca i Lider nie wyklucza jednakże, iż taka informacja będzie także ujawniona w innych oficjalnych dokumentach (np. w sprawozdaniu finansowym).

Z umów z Kontrahentami będzie wynikać, że płatność za świadczenia ma być dokonywana na rzecz Lidera.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę od 2 stycznia 2024 r.

Wstępnie umowa Konsorcjum będzie zawarta na 2-3 lata w celu oceny, czy tego typu współpraca jest korzystna dla stron umowy.

Konsorcjum jest zawierane w celu zwiększenia sprzedaży oraz wejścia na nowe rynki sprzedaży i sprzedaż poprzez nowe kanały dystrybucji.

Lider konsorcjum podejmował działania w zakresie zwiększenia sprzedaży poprzez zwiększanie zatrudnienia, jednakże działanie w formie Konsorcjum, gdzie konsorcjanci ponoszą ryzyko gospodarcze swoich działań podnosi zaangażowanie i kreatywność działania stanowiąc jednocześnie zachętę finansową.

Dobrze funkcjonujące Konsorcjum stanowi wzór dla innych przedsiębiorców (krajowych i zagranicznych) chcących współtworzyć markę produktu zwiększając zyski dla wszystkich stron umowy.

Lider Konsorcjum jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

W kontaktach z podmiotami trzecimi (Kontrahentami) nabywającymi towary/usługi – Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż towarów/usług (wystawca faktury). Natomiast względem dostawców, każdy z uczestników będzie występować jako podmiot nabywający towary/usługi na swoją rzecz. Ideą Konsorcjum jest położenie nacisku na specjalizację i podział zadań poszczególnych członków Konsorcjum w celu sprzedaży dóbr i usług, gdzie Lider będzie pełnić funkcję podmiotu odpowiedzialnego za realizację całej sprzedaży, także sprzedaży uzgodnionej przez Wnioskodawcę.

Nabywane usługi objęte zakresem pytania nr 3 będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pytania

1)Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT? (we wniosku jako nr 2)

2)Czy Wnioskodawcy będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy? (we wniosku jako nr 3)

Pana stanowisko w sprawie

1)Zdaniem Wnioskodawcy, wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług realizowanych między uczestnikami Konsorcjum podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w rezultacie powinno być dokumentowane fakturami VAT na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, zaś podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum niebędącym wynagrodzeniem za świadczenie usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. (we wniosku jako nr 2)

2)Zdaniem Wnioskodawcy przysługiwać mu będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT wystawianych przez innych członków Konsorcjum dokumentujących świadczenie usług realizowanych przez pozostałych Konsorcjantów na rzecz Wnioskodawcy. (we wniosku jako nr 3)

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Na mocy art. 106 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy VAT są zobowiązani wystawiać faktury VAT stwierdzające w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku podstawę opodatkowania stawkę i kwotę, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. Sprzedażą, zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT jest m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W rezultacie, w sytuacji gdy podatnik VAT dokonuje odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju to jest zobowiązany udokumentować taką transakcję fakturą VAT.

Jak wskazano w stanie faktycznym, umowa Konsorcjum będzie opisywać zakres wzajemnych praw i obowiązków oraz realizowanych zadań, a także podział wynagrodzenia między członków Konsorcjum. Realizowane czynności będą tak podzielone, iż ich efektem będzie sprzedaż towarów i usług na rzecz klientów. Czynności te mogą polegać bądź na zakupie towarów i usług od podmiotów trzecich bądź na wzajemnym świadczeniu usług lub dostawie towarów (w szczególności, Konsorcjant będzie wykonywać na rzecz Lidera, zgodnie z ustawą o VAT, czynności stanowiące świadczenie usług na terytorium kraju opodatkowane właściwą stawką VAT lub Wnioskodawca będzie dokonywał takich świadczeń na rzecz Konsorcjanta).

Podkreślenia wymaga fakt, że podmioty tworzące Konsorcjum zachowają pełną niezależność w zakresie działalności nieobjętej umową Konsorcjum, w szczególności Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego ani prawa handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym. Członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego, jak i podatkowego punktu widzenia.

Lider Konsorcjum, jako podmiot reprezentujący Konsorcjum przed Klientem będzie wystawiał faktury VAT lub paragony fiskalne na rzecz Klientów dokumentując całość wynagrodzenia należnego Konsorcjum (w tym również część wynagrodzenia przypadającą na Konsorcjanta) oraz będzie przyjmował płatności.

Konsorcjant udostępni swoje doświadczenie oraz zdobyty know-how niezbędne dla skutecznego realizowania sprzedaży oraz dostarczy środki materialne (w tym oprogramowanie wspomagające sprzedaż) w celu zwiększenia efektywności sprzedaży.

Niezależnie od podziału funkcji i zadań realizowanych w ramach Konsorcjum, obaj konsorcjanci będą ponosić odpowiedzialność wobec Klienta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zamówienia.

Jak wspomniano wyżej, udział poszczególnych członków Konsorcjum w zysku będzie ustalany w sposób odzwierciedlający zakres pełnionych funkcji i ponoszonych nakładów. Udział ten będzie okresowo weryfikowany i dostosowany do rzeczywistych nakładów i realizowanych czynności.

W ocenie Wnioskodawcy w celu wskazania, czy przekazanie środków pieniężnych w ramach Konsorcjum pomiędzy Liderem Konsorcjum a Konsorcjantem stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie faktur VAT, czy też nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i powinno zostać udokumentowane notą księgową sprowadza się w istocie do zbadania, czy następuje świadczenie usług pomiędzy stronami umowy Konsorcjum.

W opisanym przypadku Konsorcjant realizując wspólne przedsięwzięcie będzie świadczył usługi (np. negocjował warunki umów handlowych innych członków konsorcjum), dzięki czumu będzie możliwe realizowanie sprzedaży w ramach połączenia potencjałów gospodarczych. Jakkolwiek oba podmioty będą działały jak jeden podmiot w celu realizacji sprzedaży, to dla celów podatku VAT będzie to świadczenie usług opodatkowane podatkiem VAT. W konsekwencji, konieczne będzie rozliczenie wzajemnych świadczeń pomiędzy członkami Konsorcjum na podstawie faktur VAT.

Jeżeli zaś w ramach realizowanych czynności Wnioskodawca przyczyni się do zwiększenia sprzedaży realizowanej względem klientów Konsorcjum, to uzyskane wynagrodzenie jako niewynikające ze świadczenia usług w ramach Konsorcjum będzie dokumentowane notami księgowymi.

Biorąc pod uwagę fakt, że jak wskazano w stanie faktycznym Konsorcjum nie będzie stanowić spółki w rozumieniu prawa cywilnego lub handlowego, nie będzie posiadać osobowości prawnej, ani nie będzie odrębnym podmiotem gospodarczym to członkowie Konsorcjum zachowają swoją odrębność zarówno z prawnego jak i podatkowego punktu widzenia. Wprawdzie podstawowym celem ustanowienia Konsorcjum jest wspólna realizacja przedsięwzięcia w zakresie sprzedaży towarów, jednakże każda ze stron będzie działać w powyższym zakresie jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca. Tym samym, działania Lidera oraz Konsorcjanta w ramach Konsorcjum stanowią działania dwóch odrębnych i niezależnych – z punktu widzenia podatku VAT podmiotów/podatników podatku VAT (niezależnie od faktu, iż dla celów podatku dochodowego będą działać jak jeden podmiot realizujący sprzedaż towarów dzieląc się wynagrodzeniem).

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, świadczenia realizowane pomiędzy członkami Konsorcjum będącymi odrębnymi podatnikami podatku VAT stanowią czynności opodatkowane podatkiem VAT uznawane za sprzedaż w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i w rezultacie, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT powinny być dokumentowane fakturami VAT. Jednocześnie podział wynagrodzenia bez świadczenia usług pomiędzy konsorcjantami nie będzie sprzedażą w rozumieniu art. art. 2 pkt 22 ustawy o VAT i w konsekwencji nie powinien być dokumentowany fakturami VAT zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT.

Podejście takie jest zgodne ze stanowiskiem Ministra Finansów ujawnionym w piśmie z dnia 24 lutego 2004 r. na interpelację poselską nr 5849, gdzie Minister Finansów wskazał, iż w ustawie o VAT „brak jest szczególnych regulacji dotyczących wzajemnych rozliczeń pomiędzy przedsiębiorcami którzy zawarli umowę o wspólnym przedsięwzięciu i działają w ramach konsorcjum” oraz że przepisy o VAT „definiując pojęcie podatnika nie przewidują uznania za jednego podatnika większej liczby przedsiębiorców pozostających w bliskich związkach, np. o charakterze ekonomicznym.” Ponadto, Minister Finansów jednoznacznie stwierdził, iż „przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT, w tym także lider konsorcjum. Powyższe oznacza, że przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum powinni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły (...) w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności”.

Zgodnie zaś z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w zakresie, w jakim nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych. Z kolei, na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

W świetle przywołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego na fakturach otrzymanych przez podatnika przysługuje wówczas, gdy odliczenia tego dokonuje podatnik VAT, a nabywane towary i usługi wykorzystywane są do wykonywanych przez niego czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Przedstawiona zasada wyklucza zatem możliwość dokonania odliczenia naliczonego podatku VAT związanego z nabyciem towarów i usług, wyłącznie wówczas, gdy nabywane towary/usługi wykorzystywane są do czynności zwolnionych lub niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W rezultacie, w ocenie Wnioskodawcy, stronom umowy Konsorcjum będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach VAT dokumentujących wzajemne świadczenia w ramach Konsorcjum wystawianych przez drugiego członka Konsorcjum. Prawo do odliczenia będzie przysługiwać Liderowi i Konsorcjantowi niezależnie od przyjętego przez strony modelu rozliczeń dla potrzeb podatku CIT.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

Ponadto w uzupełnieniu wskazano:

Wnioskodawca chciałby wskazać, iż szybko zmieniająca się sytuacja gospodarcza prowadzi do konieczności wprowadzenia zmian dostosowawczych – np. rozwój sprzedaży za pośrednictwem Internetu wymusza rozwój tej gałęzi sprzedaży. Takie działania wiążą się zaś z dodatkowymi kosztami i znacznym ryzykiem gospodarczym. Dzięki utworzeniu Konsorcjum, uczestnicy umowy widzą możliwość zwiększenia zysków stron zainteresowanych rozwojem określonych kanałów dystrybucji przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka biznesowego po stronie tych podmiotów, które nie widzą potencjału sprzedażowego.

Umowa konsorcjum i sukces po stronie konsorcjantów (jeżeli zostanie osiągnięty) jest postrzegany jako możliwość pozyskania innych przedsiębiorców zainteresowanych kooperacją na partnerskich warunkach, co ma prowadzić do wzrostu sprzedaży i generowania zysków.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Jak stanowi art. 2 pkt 6 ustawy o VAT:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy o VAT:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do katalogu usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozstrzygania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku w sprawie C-102/86 Apple and Pear Development Council, EU:C:1988:120: „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok w sprawie C-16/93 Tolsma, EU:C:1994:80, gdzie Trybunał zauważył, że czynność: „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”.

Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:

·istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,

·wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,

·istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi,

·odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,

·istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Z opisu sprawy wynika, że w dacie prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, a świadczone usługi będą opodatkowane stawką podstawową. Członkowie Konsorcjum nie będą stanowić grupy VAT. Zamierza Pan zawrzeć Umowę Konsorcjum od 2 stycznia 2024 r., w której Liderem będzie ... Sp. z o.o. sp.k. (Spółka), natomiast Pan będzie członkiem konsorcjum (Konsorcjantem). Wstępnie umowa Konsorcjum będzie zawarta na 2-3 lata w celu oceny, czy tego typu współpraca jest korzystna dla stron umowy. Konsorcjum jest zawierane w celu zwiększenia sprzedaży oraz wejścia na nowe rynki sprzedaży i sprzedaż poprzez nowe kanały dystrybucji. Lider konsorcjum podejmował działania w zakresie zwiększenia sprzedaży poprzez zwiększanie zatrudnienia, jednakże działanie w formie Konsorcjum, gdzie konsorcjanci ponoszą ryzyko gospodarcze swoich działań podnosi zaangażowanie i kreatywność działania stanowiąc jednocześnie zachętę finansową. Dobrze funkcjonujące Konsorcjum stanowi wzór dla innych przedsiębiorców (krajowych i zagranicznych) chcących współtworzyć markę produktu zwiększając zyski dla wszystkich stron umowy. Lider Konsorcjum prowadzi głównie działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży dodatków do pasz oraz różnego rodzaju mikroelementów dla drobiu i bydła. Sprzedaż jest prowadzona dla klientów detalicznych oraz do podmiotów trudniących się działalnością weterynaryjną (sprzedaż pośrednia), które to podmioty dokonują dalszej odsprzedaży tych produktów dla rolników i producentów rolno-spożywczych. Obecnie rozważa Pan założenie działalności gospodarczej oraz prowadzenie sprzedaży pośredniej i bezpośredniej produktów Spółki oraz produktów innych podmiotów (kooperantów) w celu zbudowania nowych kanałów sprzedaży oraz zwiększenia dochodowości. Rozważa także Pan założenie sklepu internetowego lub kooperację w budowie takiego sklepu w celu zwiększenia sprzedaży detalicznej przez Internet. Szczegółowe warunki współpracy pomiędzy podmiotami zostaną określone w Umowie Konsorcjum, która stanowić będzie, iż strony działają na zasadzie wspólnego przedsięwzięcia nieposiadającego odrębnej podmiotowości prawnej oraz zobowiązują się do uczestniczenia we wspólnym przedsięwzięciu na zasadzie realizacji poszczególnych zadań (każdemu z podmiotów przydzielony zostanie do realizacji odrębny zakres zadań w związku z realizacją inwestycji w ramach Konsorcjum, co będzie wiązać się także z przypisaniem określonego zysku poszczególnym członkom Konsorcjum). Celem wspólnego przedsięwzięcia będzie powierzenie wyodrębnionych działań stronom umowy Konsorcjum w celu zwiększenia skuteczności działania i maksymalizacji zysku. Umowa Konsorcjum określać będzie za jakie czynności jest odpowiedzialny dany członek konsorcjum. Każdy z członków konsorcjum we własnym zakresie ponosi koszty związane z wykonaniem umowy (zadaniowy podział pracy). Część kosztów może być zaś ponoszona wspólnie przez członków konsorcjum i każdy z członków będzie obowiązany do ponoszenia kosztów przypadających na jego udział. W ramach rozliczeń finansowych pomiędzy Panem i Liderem mogą występować dwa rodzaje rozliczeń pieniężnych – wynagrodzenie będące udziałem w zysku wygenerowanym przez spółkę oraz kwoty przekazywane przez Lidera w zamian za wyświadczone na jego rzecz przez Pana usługi w ramach umowy Konsorcjum. Większość kwot stanowić będzie wynagrodzenie z tytułu zysku wygenerowanego przez Konsorcjum, które to wynagrodzenie w części jest należne Panu, jednakże może Pan wykonywać także czynności zlecone przez Lidera. Członek konsorcjum zawierający umowę handlową z podmiotem trzecim realizowaną w ramach Konsorcjum wystawia dokument sprzedaży na podmiot trzeci na całość wynagrodzenia, jednakże zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 jako przychód podatkowy tego podmiotu rozstanie rozpoznana kwota pomniejszona o wynagrodzenie należne innym członkom konsorcjum. Jednocześnie każdy z członków konsorcjum wystawia fakturę/notę księgową na swoją część wynagrodzenia wynikającą z Umowy Konsorcjum, które to wynagrodzenie będzie ich przychodem podatkowym z tytułu realizowanych czynności w ramach Umowy Konsorcjum. Przedmiotem fakturowania i rozliczeń VAT-owskich będzie tylko kwestia świadczenia usług pomiędzy Konsorcjantami bądź przeniesienia prawa do dysponowania towarami jak właściciel. W sytuacji zlecenia czynności przez Lidera, które mają na celu realizację usług względem niego, Pan będzie wystawiać fakturę za świadczone usługi, które to koszty powinien ponieść Lider na podstawie faktur VAT. Analogicznie w sytuacji świadczenia usług przez Lidera na Pana rzecz, Lider wystawi fakturę za świadczone usługi. W realizowanym wspólnie przedsięwzięciu, udział finansowy stron w ramach Konsorcjum w zyskach i stratach może być różny i będzie zależny od wielkości udziału każdego członka Konsorcjum w realizacji przedsięwzięcia za dany miesiąc, w tym Udziału w przedsięwzięciu i wielkości poniesionych kosztów przez każdą ze Stron i wielkości przychodu. Każda ze Stron ponosi we własnym zakresie koszty własnej działalności, w tym podatki i opłaty. Ideą wspólnego przedsięwzięcia jest rozwój sprzedaży pod marką Lidera, co także wymiernie zmniejszy koszty transakcyjne. Tym samym faktury wystawiane przez Lidera na rzecz Kontrahentów będą dokumentowały zarówno świadczenia wykonywane przez Lidera, jak również świadczenia wykonane przez Pana (członka Konsorcjum). Lider Konsorcjum jako podmiot odpowiedzialny za funkcjonowanie całego przedsięwzięcia będzie wystawiał faktury na rzecz Kontrahentów w swoim imieniu jak również w Pana imieniu (członka Konsorcjum). Umowa Konsorcjum będzie określać, iż tylko Lider dokonuje fakturowania. Umowa Konsorcjum będzie stanowić upoważnienie do wystawiania faktur za sprzedaż realizowaną przez Pana jednocześnie określając warunki podziału wynagrodzenia. Wystawiane faktury przez Lidera za Pana czynności będą głównie dokumentować sprzedaż produktów realizowanych przez Pana (transakcje sprzedaży produktów na warunkach uzgodnionych przez Pana). W kontaktach z podmiotami trzecimi (Kontrahentami) nabywającymi towary/usługi – Lider będzie funkcjonował jako podmiot realizujący sprzedaż towarów/usług (wystawca faktury). Natomiast względem dostawców, każdy z uczestników będzie występować jako podmiot nabywający towary/usługi na swoją rzecz. Ideą Konsorcjum jest położenie nacisku na specjalizację i podział zadań poszczególnych członków Konsorcjum w celu sprzedaży dóbr i usług, gdzie Lider będzie pełnić funkcję podmiotu odpowiedzialnego za realizację całej sprzedaży, także sprzedaży uzgodnionej (zrealizowanej) przez Pana. W ramach umowy Konsorcjum zachowa Pan pełną odrębność i samodzielność jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jakkolwiek umowa Konsorcjum może nakładać obowiązek działania w ramach określonych reguł przez wszystkich członków konsorcjum – np. musi Pan zachować określone widełki cenowe sprzedaży. Możliwa jest sytuacja, że nie otrzyma Pan wynagrodzenia za czynności wykonywane w ramach umowy Konsorcjum – np. jeżeli Pana działania wygenerowały straty, to w takiej sytuacji nie uzyska Pan udziału w wynagrodzeniu (ponosi Pan ryzyko gospodarcze podejmowanych działań). Odpowiednia informacja będzie ujawniana w dokumentach stanowiących o prawach i obowiązkach odbiorców towarów i usług, np. regulaminach sklepu internetowego, polityce ochrony danych osobowych, materiałach marketingowych. W sytuacji, gdzie ustawodawca wprost nakazał ujawnienie działania w formie konsorcjum, to taka informacja jest ujawniana w umowie. Pan i Lider nie wykluczają jednakże, iż taka informacja będzie także ujawniona w innych oficjalnych dokumentach. Z umów z Kontrahentami będzie wynikać, że płatność za świadczenia ma być dokonywana na rzecz Lidera.

Pana wątpliwości dotyczą kwestii podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT i dokumentowania usług świadczonych przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie oraz podlegania opodatkowaniu czynności podziału wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum.

Zauważyć w tym miejscu należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów).

Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Odnosząc się do przedstawionego we wniosku opisu sprawy należy wskazać, że co do zasady, konsorcjum jest organizacją zrzeszającą kilka podmiotów gospodarczych na określony czas, w konkretnym celu. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum są, co do zasady, niezależne w swoich dotychczasowych działaniach (czyli w działaniach niezwiązanych z konsorcjum), a w działaniach związanych z konsorcjum, realizują wspólne przedsięwzięcie objęte porozumieniem.

Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz (może to być także osoba trzecia). Co do zasady, konsorcja nie mają też wspólnego majątku (chociaż mogą mieć wspólne konto rozliczeniowe), a wszelkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Konsorcjum – w świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego – nie może być zatem uznane za podatnika VAT. Oznacza to, że relacji zachodzących pomiędzy stronami umowy konsorcjum (podatnikami VAT), dla potrzeb podatku od towarów i usług, nie należy oceniać na zasadach wewnętrznych rozliczeń konsorcjum. Powyższego nie zmienia okoliczność, że w przypadku umów konsorcjum dopuszczalne jest zawarcie ustaleń, że rozliczenia gospodarcze i księgowe, w tym dotyczące podpisywania umów i wystawiania faktur za prace wykonane przez uczestników konsorcjum na rzecz podmiotów zamawiających te prace na podstawie zawartego z nimi kontraktu – będzie dokonywał wytypowany przez uczestników konsorcjum podmiot wiodący.

Zatem przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami VAT. Powyższe oznacza, że działając w ramach konsorcjum, powinni oni do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o podatku od towarów i usług oraz aktów wykonawczych do niej, w tym także w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

W rozpatrywanej sprawie, celem ustanowienia konsorcjum przez Pana i Lidera Konsorcjum była wspólna realizacja przedsięwzięcia. Każdemu z podmiotów przydzielony został do realizacji odrębny zakres zadań. Lider Konsorcjum będzie odpowiedzialny za produkcję i nabywanie produktów w celu ich sprzedaży jako produktów w ramach konsorcjum, dostosowywanie produktów do potrzeb rynku zgłaszanych przez Pana, prowadzenie działań marketingowych, obsługę magazynową oraz obsługę biurową i administracyjno-prawną, jak również za rozwój swoich kanałów sprzedaży oraz utrzymaniem relacji z wybranymi klientami pozyskanymi przez Pana – część z pozyskanych klientów w dalszym etapie może być przekazanych do obsługi przez Lidera i jego pracowników, jeżeli Pana udział nie będzie dalej niezbędny. Pan będzie zajmował się pozyskiwaniem nowych klientów, utrzymaniem relacji z tymi klientami poprzez kontakt osobisty oraz sprzedażą bezpośrednią produktów (uzgadnianiem ilości, ustaleniem ceny, ustalaniem jakie produkty mają być przedmiotem sprzedaży, realizacją sprzedaży za pośrednictwem maila i sprzedaży telefonicznej). Dodatkowo także Pan na bazie swoich dotychczasowych doświadczeń będzie starał się rozwijać sprzedaż internetową szukając nowych kanałów zbytu, w tym rozważa założenie sklepu internetowego w celu sprzedaży bezpośredniej. Planuje Pan także rozwój sprzedaży zagranicznej (wejście na nowe rynki zbytu), gdzie kontakt osobisty w trakcie nawiązywania relacji handlowych i sprzedaży bezpośredniej jest kluczowym zadaniem. Będą to więc czynności realizowane przez Konsorcjanta jako osoby posiadającej stosowną wiedzę i renomę oraz przedsiębiorcy mającego duże doświadczenie z zakresu utrzymania relacji z klientami rozwoju sprzedaży polegające na negocjacjach handlowych i oferowaniem produktów spółki.

Odnosząc się do wątpliwości dotyczących opodatkowania świadczonych przez Pana czynności na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem VAT nie podlegają jedynie takie rozliczenia między uczestnikami konsorcjum, które nie są związane ze świadczeniem usług lub dostawą towarów.

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, którzy występują wobec siebie w relacji Lider Konsorcjum – Konsorcjant, stwierdzić należy, że uczestnicy Konsorcjum zobowiązani są do dokumentowania wzajemnych świadczeń oraz wyboru podmiotu, który będzie odpowiedzialny za rozliczenia ze zleceniodawcą (wykonawcą).

W związku z powyższym wynagrodzenie, które zostanie otrzymane przez Pana od członka Konsorcjum (Lidera), odnoszące się do rzeczywiście wykonanych przez Pana czynności, tj. pozyskiwaniem nowych klientów, utrzymaniem relacji z tymi klientami oraz sprzedażą bezpośrednią produktów, jak również usługi dotyczące wsparcia w zakresie działań marketingowych, obsługę magazynową oraz obsługę biurową i administracyjno-prawną, stanowi zapłatę za wykonane usługi na rzecz Lidera i powinno zostać uznane za czynności opodatkowane w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, a Pan będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku należnego.

Z kolei odnośnie podziału zysku wypracowanego przez Konsorcjum należy stwierdzić, że rozliczenie dokonywane w ramach udziału we wspólnym przedsięwzięciu, nie będzie stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1, w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a zatem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przypadku tym nie dojdzie bowiem do rzeczywistych świadczeń pomiędzy konsorcjantami. Nie można zidentyfikować korzyści o charakterze majątkowym, jakie w związku z takim rozliczeniem uzyskuje konsorcjant.

Okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT decyduje o opodatkowaniu, jest odpłatność za świadczoną usługę, którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia. Trudno taką cechę przypisywać operacji księgowej dokonywanej przez lidera na rzecz konsorcjanta. Brak jest takiego stosunku prawnego, z którego wynikałaby wzajemność świadczenia lidera przybierającego postać rozdziału przychodów całego przedsięwzięcia. Nie jest to zatem świadczenie wzajemne lidera konsorcjum, a jedynie umownie określony obowiązek „rozdziału” przychodów całego przedsięwzięcia. Lider konsorcjum nie pozostaje dłużnikiem partnera z tytułu świadczenia na jego rzecz usługi rozdziału przychodów. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej umowy konsorcjum, a nie z jakiegoś świadczenia wzajemnego, do którego zobligowany został jego lider (wyrok NSA z 10 października 2014 r. sygn. akt I FSK 1418/13).

W tym miejscu należy raz jeszcze podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega czynność (tj. dostawa towarów lub świadczenie usług), a nie sama płatność.

Ponadto, zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy o VAT:

Przepis art. 106b ust. 2 ustawy o VAT stanowi, że:

Stosownie do treści art. 106b ust. 3 ustawy o VAT:

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy o VAT

Jak wynika z przywołanych wyżej przepisów – co do zasady – podatnik VAT jest zobowiązany wystawiać fakturę dokumentującą sprzedaż towarów i usług na rzecz innego podatnika. Generalnie ustawodawca nie nakłada na podatników obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż zwolnioną od podatku na podstawie przepisów ustawy lub rozporządzeń wykonawczych do niej oraz sprzedaż realizowaną na rzecz podmiotów niebędących podatnikami VAT. Jednakże nie ma przeszkód, aby w powyższych sytuacjach podatnik wystawiał fakturę.

Podsumowując, usługi świadczone przez Pana na rzecz członka Konsorcjum (Lidera) w zamian za otrzymywane wynagrodzenie stanowić będą czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, a w rezultacie powinny być dokumentowane fakturami VAT. Natomiast podział wynagrodzenia wypracowanego przez Konsorcjum nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem Pana stanowisko w kwestii dotyczącej pytania nr 1 (oznaczonego we wniosku nr 2) należało uznać jako prawidłowe.

Pana wątpliwości dotyczą również kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach wystawianych przez innych członków Konsorcjum (Lidera) dokumentujących świadczenie usług realizowanych na Pana rzecz.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym:

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy o VAT:

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Jak wynika z opisu sprawy, jest Pan zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nabywane od Lidera usługi stanowią usługi opodatkowane oraz będą wykorzystywane przez Pana do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Podsumowując, będzie przysługiwać Panu prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT wykazanego w fakturach wystawianych na Pana przez członka Konsorcjum (Lidera). Prawo to będzie przysługiwać pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy o VAT.

Zatem Pana stanowisko w kwestii dotyczącej pytania nr 2 (oznaczonego we wniosku nr 3) należało uznać jako prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja rozstrzyga kwestie dotyczące podatku od towarów (pytania oznaczone we wniosku nr 2 i 3). Natomiast na wniosek w części dotyczącej zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Ponadto niniejsza interpretacja rozstrzyga jedynie w zakresie zastosowania przepisów regulujących podatek od towarów i usług względem Pana. Przedmiotowa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla pozostałych członków Konsorcjum (Lidera).

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem sprawy i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy Ordynacja podatkowa:

·Stosownie do art. 14na § 2 ustawy Ordynacja podatkowa:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA),

albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.