Interpretacja indywidualna z dnia 9 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.585.2023.3.AKU

Ustalenie rezydencji podatkowej i opodatkowania dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terytorium Polski na rzecz ukraińskiego pracodawcy.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 sierpnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 14 sierpnia 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, uzupełniony pismem złożonym 28 sierpnia 2023 r., który dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia rezydencji podatkowej i opodatkowania dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na terytorium Polski na rzecz ukraińskiego pracodawcy. Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismem złożonym 25 października 2023 r.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Przyjechał Pan do Polski w dniu 1 kwietnia 2023 r. z Ukrainy w związku z konfliktem zbrojonym na terenie Pana kraju.

Na dzień dzisiejszy mieszka Pan w X, w wynajętym mieszkaniu i jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na rzecz ukraińskiej firmy Y, praca jest wykonywana zdalnie, zazwyczaj z domu.

Na terenie Ukrainy zostawił Pan swój majątek, w tym działkę położoną na osiedlu typu miejskiego w obwodzie ..., przed wojną planował Pan wybudować dom.

Na terenie obwodu ... na Ukrainie mieszkają Pana niepełnosprawni rodzice w wieku emerytalnym, których wspiera Pan finansowo i psychologicznie. Stwierdził Pan, że są na Jego utrzymaniu. Po zakończeniu wojny planuje Pan powrót do kraju pochodzenia, w związku z tym, że kilka lat budował tam swoje życie i nie chce tego stracić.

Pana zdaniem, centrum Jego interesów życiowych znajduje się na Ukrainie.

W uzupełnieniu wniosku wskazał Pan:

1)w 2023 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie Pan przebywał dłużej niż 183 dni;

2)Ukraina traktuje Pana jak rezydenta podatkowego, tzn. według prawa tego państwa podlega tam Pan opodatkowaniu, z uwagi na swoje miejsce zamieszkania;

3)jest Pan wyłącznie obywatelem Ukrainy;

4)w Polsce ma Pan jedno źródło dochodu – umowę o pracę w trybie zdalnym zawartą z ukraińskim pracodawcą;

5)poza wynajmowanym mieszkaniem nie ma Pan innych powiązań gospodarczych z Polską – nie posiada nieruchomości, kont bankowych i innych produktów finansowych;

6)przed wyjazdem do Polski mieszkał Pan w mieszkaniu swoich rodziców, w którym posiada zameldowanie. Ma Pan również dom z działką w obwodzie ....

7)wynagrodzenie z tytułu pracy zdalnej jest wypłacane przez pracodawcę, który nie ma w Polsce zakładu lub stałej placówki;

8)wykonuje Pan pracę w charakterze projektanta grafiki;

9)nie otrzymuje Pan wynagrodzenia lub innych podobnych należności z tytułu członkostwa w zarządzie spółki lub innym podobnym organie spółki;

10)nie posiada Pan certyfikatu rezydencji podatkowej, potwierdzającego Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy;

11)jedynym powodem Pana pobytu w Polsce jest agresja wojskowa w Ukrainie. Planuje Pan powrót do Ukrainy po zakończeniu agresji wojskowej, ponieważ musi pilnować swoich rodziców, którzy znajdują się nadal w Ukrainie.

Pytania

1.Czy będzie Pan traktowany jak rezydent Polski i będzie podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce za rok 2023 po upływie 183 dni pobytu w Polsce?

2.Czy dochody uzyskane z wykonywania zdalnej pracy na rzecz ukraińskiego pracodawcy podlegają opodatkowaniu w Polsce?

Pana stanowisko w sprawie

W odniesieniu do  pytania nr 1, nie będzie Pan podlegał obowiązkowi podatkowemu w Polsce za rok 2023 po upływie 183 dni pobytu w Polsce.

W odniesieniu do pytania nr 2, dochody uzyskane z wykonywania zdalnej pracy na rzecz ukraińskiego pracodawcy nie podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

W myśl art. 3 ust. 1a ww. ustawy:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ww. ustawy:

Na podstawie art. 4a ww. ustawy:

Ustalenie miejsca zamieszkania podatnika decyduje o zakresie ciążącego na nim obowiązku podatkowego. Inaczej mówiąc, od miejsca zamieszkania zależy czy podatnik podlega nieograniczonemu, czy ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Nieograniczonym obowiązkiem podatkowym objęci są podatnicy, którzy w Polsce mają miejsce zamieszkania. Podlegają oni obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast jeśli podatnik będzie miał miejsce zamieszkania za granicą, to w Polsce będzie płacił podatek tylko od dochodów (przychodów) uzyskanych w danym roku podatkowym w Polsce (ograniczony obowiązek podatkowy).

Przepis art. 3 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje na dwa warunki, od spełnienia których uzależnia się kwalifikację danej osoby jako mającej miejsce zamieszkania w Polsce. Powyższe przesłanki są rozdzielone spójnikiem „lub”, co jest równoznaczne z tym, że wystarczy spełnienie którejkolwiek z nich, aby uznać, że osoba posiada miejsce zamieszkania w Polsce, a więc podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, czyli opodatkowaniu od wszystkich osiąganych dochodów.

Jako pierwszy warunek pozwalający na uznanie osoby za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP przepis wskazuje posiadanie centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych). Przesłanka ta została skonstruowana w bardzo szeroki sposób, jeśli chodzi o zakreśloną grupę osób, które na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych posiadają w Polsce ośrodek interesów życiowych. Wynikać może to z użycia w powołanym powyżej przepisie spójnika „lub” w sformułowaniu „centrum interesów osobistych lub gospodarczych” dla doprecyzowania kiedy uznaje się daną osobę za mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP. Tym samym określona osoba, która ma ścisłe powiązania biznesowe czy też gospodarcze w Polsce, a całą rodzinę i znajomych w innym państwie, może w takiej sytuacji podlegać opodatkowaniu w Polsce od całości swoich dochodów.

Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej uważa się również osobę fizyczną, która przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. W świetle art. 3 ust. 1a analizowany warunek stanowi samodzielną podstawę do uznawania określonej kategorii osób za rezydentów, niezależną od omówionego powyżej posiadania na terytorium RP centrum interesów życiowych.

Uznanie osoby fizycznej za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów krajowych, nie przesądza jednak o uznaniu tej osoby za osobę podlegającą w Rzeczypospolitej Polskiej nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Powyższe przepisy stosuje się bowiem z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Ocena czy podatnik podlega w Rzeczypospolitej Polskiej ograniczonemu czy nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie z uwzględnieniem postanowień umowy/konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania.

W opisie zdarzenia wskazał Pan, że jest obywatelem Ukrainy. Przebywa Pan w Polsce od 1 kwietnia 2023 r. Do Polski przyjechał Pan z powodu działań wojennych na terenie Ukrainy. W 2023 r. na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będzie Pan przebywał dłużej niż 183 dni. Na dzień dzisiejszy jest Pan zatrudniony podstawie umowy o pracę na rzecz ukraińskiej firmy, praca jest wykonywana zdalnie. Wynajmuje Pan w Polsce mieszkanie. Na terenie Ukrainy zostawił Pan swój majątek, w tym działkę położoną na osiedlu typu miejskiego, przed wojną planował Pan wybudować dom. W Ukrainie mieszkają Pana niepełnosprawni rodzice w wieku emerytalnym, których wspiera Pan finansowo i psychologicznie, są na Pana utrzymaniu. Po zakończeniu wojny planuje Pan powrót do kraju pochodzenia, w związku z tym, że kilka lat budował tam swoje życie i nie chce tego stracić. Pana zdaniem, centrum Jego interesów życiowych znajduje się na Ukrainie. Ukraina traktuje Pana jak rezydenta podatkowego, tzn. według prawa tego państwa podlega tam Pan opodatkowaniu, z uwagi na swoje miejsce zamieszkania. Poza wynajmowanym mieszkaniem nie ma Pan innych powiązań gospodarczych z Polską – nie posiada nieruchomości, kont bankowych i innych produktów finansowych. Wynagrodzenie z tytułu pracy zdalnej jest wypłacane przez pracodawcę, który nie ma w Polsce zakładu lub stałej placówki. Nie posiada Pan certyfikatu rezydencji podatkowej, potwierdzającego Pana miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy. Jedynym powodem Pana pobytu w Polsce jest agresja wojskowa w Ukrainie. Planuje Pan powrót do Ukrainy po zakończeniu agresji wojskowej, ponieważ musi pilnować swoich rodziców, którzy znajdują się nadal w Ukrainie.

Z przedstawionych przez Pana informacji wynika, że w 2023 r. w Polsce spędził Pan ponad 183 dni, zatem w świetle art. 3 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spełnia Pan warunki pozwalające na uznanie Go za osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce w 2023 r.

Jednocześnie jednak, Ukraina w 2023 r. również uważa Pana za osobę mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w tym państwie. W związku z czym, na podstawie dyspozycji określonej w art. 4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który nakazuje uwzględniać umowy/Konwencje o unikaniu podwójnego opodatkowania, w tym przypadku zastosowanie będą miały reguły kolizyjne, które reguluje art. 4 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Kijowie dnia 12 stycznia 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. nr 63 poz. 269).

W myśl art. 4 ust. 1 ww. Konwencji:

Na podstawie art. 4 ust. 2 Konwencji:

Definicja „osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie” odnosi się bezpośrednio do określenia „miejsca zamieszkania” przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Przy tym wskazać należy, iż według Komentarza do Modelowej Konwencji OECD posiadanie stałego ogniska domowego oznacza, iż osoba fizyczna urządziła je i zastrzegła dla swojego trwałego użytkowania, w przeciwieństwie do przebywania w konkretnym miejscu, ale w takich warunkach, z których wynika, że dany pobyt jest zamierzony na krótki czas. Zgodnie z Komentarzem, istotnym czynnikiem jest trwałość zamieszkania, dbałość o ognisko domowe, co należy rozumieć, że osoba zainteresowana czyni wszystko, co jest niezbędne, aby mieć to mieszkanie do własnej dyspozycji w każdym czasie, w sposób ciągły, a nie od czasu do czasu, na pobyt, który z różnych względów może mieć charakter krótkotrwały.

Jeżeli osoba fizyczna posiada ognisko domowe w obu Umawiających się państwach, wówczas pierwszeństwo ma państwo, z którym osobiste i ekonomiczne powiązania danej osoby są ściślejsze. Przez takie powiązania, Komentarz nakazuje rozumieć ośrodek interesów życiowych, przy ustalaniu którego należy wziąć pod uwagę stosunki rodzinne i towarzyskie, zatrudnienie, działalność polityczną, kulturalną i wszelką inną, miejsce działalności gospodarczej i miejsce, z którego zarządza swoim mieniem. Wszystkie te okoliczności należy rozważyć w całości, uwzględniając indywidualne postępowanie danej osoby. Jeśli miejsca zamieszkania nie można ustalić na podstawie tego kryterium, należy ustalić je biorąc pod uwagę przede wszystkim miejsce, w którym osoba fizyczna zwykle przebywa, a następnie obywatelstwo danej osoby.

We wniosku wskazał Pan, że Pana centrum interesów życiowych znajduje się na Ukrainie. Ponadto, Ukraina traktuje Pana jak rezydenta podatkowego, tzn. według prawa tego państwa podlega tam Pan opodatkowaniu, z uwagi na swoje miejsce zamieszkania. Na terenie Ukrainy posiada Pan dom z działką.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia, w Pana przypadku miejscem zamieszkania ustalonym w oparciu o ww. reguły kolizyjne jest Ukraina. Tym samym, w Polsce w 2023 r.– pomimo przebywania powyżej 183 w tym roku podatkowym – podlega Pan ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, jest  Pan obowiązany do opodatkowania w Polsce tylko dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium tego państwa.

W konsekwencji do dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej na rzecz ukraińskiego pracodawcy na terytorium Polski w 2023 r. należy zastosować art. 15 ww. Konwencjiw sprawie unikania podwójnego opodatkowania.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ww. Konwencji:

W myśl natomiast art. 15 ust. 2 tej Konwencji:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. Konwencji, wynagrodzenia z tytułu pracy najemnej osoby mającej miejsce zamieszkania w Ukrainie, podlegają opodatkowaniu tylko w Ukrainie, chyba że są to świadczenia osiągane z pracy najemnej wykonywanej na terytorium Polski. Jeżeli praca najemna jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być opodatkowane w tym drugim państwie, tj. w Polsce.

Jednakże w sytuacji, gdy warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 2 ww. Konwencji polsko-ukraińskiej zostaną spełnione łącznie, to otrzymane przez osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania dla celów podatkowych na terytorium Ukrainy wynagrodzenie z tytułu pracy najemnej wykonywanej na terytorium Polski podlega opodatkowaniu wyłącznie w Ukrainie. Niespełnienie natomiast któregokolwiek z tych warunków oznacza, że zgodnie z art. 15 ust. 1 Konwencji ww. wynagrodzenie podlega opodatkowaniu w państwie miejsca zamieszkania podatnika oraz w państwie, w którym praca jest wykonywana.

Z przedstawionych przez Pana okoliczności wynika, że w 2023 r. w Polsce spędził Pan ponad 183 w roku kalendarzowym, co oznacza, że w odniesieniu do tego roku nie zostały łącznie spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 2 Konwencji. Do dochodów uzyskanych z pracy wykonywanej w Polsce na rzecz ukraińskiego pracodawcy w 2023 r. zastosowanie znajduje zatem przywołany powyżej art. 15 ust. 1 Konwencji.

Użycie w art. 15 ust. 1 Konwencji zwrotu „może być opodatkowane w tym drugim Państwie” oznacza brak wyłączności do opodatkowania tego dochodu przez państwo, w którym podatnik ma miejsce zamieszkania.

Zatem, w przypadku, gdy nie zostały łącznie spełnione przesłanki wynikające z art. 15 ust. 2 Konwencji, dochód osoby mającej miejsce zamieszkania na Ukrainie z tytułu pracy wykonywanej na terytorium Polski, może być opodatkowany zarówno w Polsce, jak i w państwie rezydencji, tj. na Ukrainie.

Reasumując, dochody uzyskane przez Pana  w 2023 r. z pracy wykonywanej w Polsce na rzecz ukraińskiego pracodawcy podlegają opodatkowaniu w Polsce stosownie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwzględnieniem Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku. Jednocześnie, w celu uniknięcia podwójnego opodatkowania, w Ukrainie będzie mógł Pan zastosować metodę wynikającą z ww. Konwencji polsko-ukraińskiej.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Pana i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).