Interpretacja indywidualna z dnia 1 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB2-3.4015.102.2023.2.AD

Skutki podatkowe otrzymania w spadku środków gromadzonych na koncie bankowym przez współwłaściciela tego konta.

Interpretacja indywidualna  – stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od spadków i darowizn jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

31 maja 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 28 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia środków pieniężnych w związku ze śmiercią współwłaściciela konta bankowego. Uzupełniła go Pani – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 16 lipca 2023 r. (data wpływu – 16 lipca 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

W (…) zmarła kuzynka Pani mamy (zamieszkała w (…)). Od kilku lat była Pani współwłaścicielem konta zmarłej, na które wpływała jej emerytura. Dodatkowo w testamencie została Pani wskazana jako spadkobierca środków pozostałych na koncie. Testament został otwarty (…).

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani, że na ww. konto wpływała tylko emerytura zmarłej.

Pytanie

Czy w związku z zaistniałą sytuacją jest Pani zwolniona z podatku od spadków i darowizn jako współwłaściciel konta, czy powinna Pani odprowadzić podatek od połowy środków, czy od całej kwoty?

Pani stanowisko w sprawie

Pani zdaniem, jako równoprawny współwłaściciel konta, w momencie przejęcia środków po zmarłej powinnam odprowadzić podatek od 50% wartości środków na koncie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1043 ze zm.):

W powyższym przepisie ustawodawca wyraźnie wyróżnił tytuły nabycia rzeczy lub praw majątkowych związanych ze spadkobraniem, które podlegają ustawie o podatku od spadków i darowizn. Zatem nabycie przez osobę fizyczną na podstawie dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego podlega – poza wyjątkami wyraźnie wskazanymi w ww. ustawie – opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do treści art. 17a ust. 1 cyt. ustawy:

Podatnicy podatku od spadków i darowizn obowiązani są do składania zeznań podatkowych o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych tytułem określonym w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Obowiązek ten nie występuje w przypadkach określonych w ustępie 2 tego przepisu. Zgodnie bowiem z art. 17a ust. 2 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że zmarła kuzynka Pani mamy. Od kilku lat była Pani współwłaścicielem konta zmarłej, na które wpływała tylko emerytura zmarłej. Dodatkowo w testamencie została Pani wskazana jako spadkobierca środków pozostałych na koncie.

Definicja własności znajduje się w art. 140 ustawy Kodeks cywilny, zgodnie z którym:

Kodeks cywilny zawiera również zbliżoną do własności definicję posiadacza. Stosownie do art. 336 ww. ustawy:

W myśl art. 339 Kodeksu cywilnego:

Z powyższego wynika, że własność jest prawem podmiotowym pozwalającym na najpełniejsze i najszersze korzystanie z rzeczy, to najsilniejsze z praw majątkowych, w tym praw rzeczowych, wyrażające się w bezpośrednim władztwie nad rzeczą. Jest samodzielne, istnieje niezależnie od innych praw, pozostałe prawa rzeczowe są prawami na rzeczy cudzej. Natomiast posiadanie to faktyczne władztwo nad rzeczą, własną lub cudzą, połączone z wolą samodzielnego jego wykonywania, we własnym imieniu i interesie. Posiadacza cechuje przede wszystkim działanie „jak właściciel”. Posiadania nie można jednakże utożsamiać z własnością.

Można więc dysponować daną rzeczą wedle różnej podstawy prawnej. Prawo to może być „słabsze” (posiadanie) lub „silniejsze” (własność). Mimo podobnych skutków (cech) sprowadzających się do możliwości rozporządzania daną rzeczą oba te prawa różnią się intensywnością posiadanej rzeczy.

Przepisy dotyczące umowy rachunku bankowego znajdują się zarówno w ustawie Kodeks cywilny, jak i w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.). W Kodeksie cywilnym przepisy te znajdują się w Tytule XX. Umowa rachunku bankowego. Stosownie do treści art. 725:

Przepis zawiera definicję umowy rachunku bankowego. Zgodnie z definicją umowa ta obejmuje dwa zobowiązania banku wobec posiadacza rachunku: po pierwsze, zobowiązanie do przechowywania środków pieniężnych posiadacza rachunku oraz po drugie, ale tylko jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych.

Z treści art. 50 ust. 1 ustawy 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz.U. z 2022 r.  poz. 2324 ze zm.) wynika, że:

Możliwość stworzenia rachunku bankowego prowadzonego dla kilku osób fizycznych przewiduje art. 51 ww. ustawy. W myśl tego przepisu:

Stosownie do treści art. 51a ww. ustawy:

Z powyższego wynika zatem, że osoby fizyczne mogą być współposiadaczami rachunku bankowego. Uprawnienia współposiadaczy określone w powołanym wyżej art. 51a Prawa bankowego, sprowadzają się m.in. do zagwarantowania każdemu z nich samodzielnego dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunku.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o prawie własności do środków zgromadzonych na tym rachunku. Samo dokonanie wpłaty pieniędzy na wspólny rachunek bankowy przez jednego z jego posiadaczy (współwłaściciela) nie skutkuje dla drugiego współposiadacza rachunku bankowego automatycznym nabyciem na własność tych środków pieniężnych.

Taka sytuacja mogłaby przykładowo wystąpić gdyby doszło do faktycznego przekazania własności do wpłacanych środków finansowych przez jednego ze współwłaścicieli konta na rzecz drugiego współwłaściciela tytułem m.in. darowizny. Jednakże samo uczynienie drugiej osoby współwłaścicielem konta nie oznacza, iż osoba, której pieniądze wpływają na wspólne konto poprzez tę wpłatę dokonuje kosztem swego majątku darowizny na rzecz drugiego współwłaściciela.

Z przedstawionego przez Panią zdarzenia wynika jasno, że była Pani współwłaścicielem konta zmarłej, na które wpływała wyłącznie jej emerytura.

A zatem była Pani współposiadaczem konta i z tego tytułu przysługiwały Pani pewne prawa związane ze środkami pieniężnymi znajdującymi się na wspólnym koncie. Z racji bycia współwłaścicielem rachunku mogła Pani rozporządzać środkami na nim zgromadzonymi, ale nie jak właściciel tylko jako posiadacz. Z treści wniosku nie wynika bowiem by stała się Pani ich właścicielem w jakiejkolwiek części przed śmiercią kuzynki mamy. Z treści wniosku w sposób jednoznaczny wynika natomiast, iż wszystkie pieniądze zgromadzone na wspólnym rachunku bankowym należały do drugiej współwłaścicielki; przez cały czas, prawo własności do tych środków przysługiwało Pani cioci (kuzynce mamy). Właścicielem tych środków stała się Pani dopiero w chwili śmierci jako spadkobiorca (z wniosku wynika, że zgodnie z testamentem została Pani powołana do spadku).

Nie można więc zgodzić się z Pani stanowiskiem, że jako równoprawny współwłaściciel konta, w momencie przejęcia środków po zmarłej, powinna Pani odprowadzić podatek od 50% wartości środków na koncie.

W momencie nabycia środków po zmarłej na podstawie testamentu, nabyła Pani prawo własności – przysługujące wcześniej Pani cioci – do wszystkich zgromadzonych na koncie środków pieniężnych. Tym samym, powinna Pani – zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn – zgłosić nabycie całej kwoty środków pozostałych na koncie.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Wskazujemy również, że w przedmiotowej interpretacji Organ nie przesądzał, kto i na jakiej podstawie nabył spadek po Pani zmarłej cioci, a zatem czy i na jakiej podstawie nabyła Pani środki pozostałe na koncie, którego była Pani współwłaścicielem. W celu rozstrzygnięcia powyższej kwestii konieczne jest przeprowadzenie postępowania dowodowego, do przeprowadzenia którego Organ – w ramach nadanych mu uprawnień – nie jest upoważniony. Zaznaczyć bowiem należy, iż dokonujemy interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy Ordynacja podatkowa. Organ nie posiada zatem kompetencji do tego, aby rozstrzygać na gruncie aktów prawnych innych niż podatkowe (takich jak np. ustawa Kodeks cywilny) kto i jakim tytułem dziedziczy oraz co nabywa po spadkodawcy. Organ interpretacyjny nie przeprowadza też w sprawach dotyczących wydawania interpretacji postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku (i jego uzupełnienia) – czyli stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. W stosunku do tych okoliczności (stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego) wyraża następnie swoje stanowisko, które musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu na zagadnienie podatkowe (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Dokonując rozstrzygnięcia w analizowanej sprawie, oparliśmy się więc na zawartym przez Panią opisie zdarzenia, w którym przedstawiła Pani, iż w testamencie została Pani wskazana jako spadkobierca środków pozostałych na koncie. Tym samym Organ zaznacza, że powyższe kwestie stanowią element opisu stanu faktycznego, niepodlegający ocenie w niniejszej interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa.